از شایع‌ترین اختلالات در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال اضطراب جدایی از والدین، دوستان یا اسباب بازی های خود است که موجب مقاومت کودک در هنگام تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل، بیرون رفتن والدین از منزل و رفتن کودک به مهد و مدرسه می‌شود. یکی از جذاب‌ترین روش‌ها برای حل این مشکل استفاده از قصه درمانی برای اضطراب جدایی است که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود.
اضطراب جدایی کودکان چیست؟
اضطراب جدایی کودکان چیست؟
اضطراب ترس از جدایی در وجود کودک وجود دارد بنابراین باید به صورت تدریجی مادر از کودک جدا شود تا این ترس کم کم در کودک کاهش پیدا کند. به عنوان مثال در مهد یا مدرسه ابتدا مادر مدت کمی در کنار کودک بنشیند و سپس کودک را به مربی یا معلم بسپارد. به طور معمول اضطراب جدایی از سنین 5 تا 6 سال آغاز می‌شود که هم‌زمان با دوران مهد و مدرسه رفتن کودک است در این شرایط معلم و مادر باید به طور مشارکتی اضطراب جدایی در کودک را کاهش دهند. براساس گفته روانشناسان چنانچه معضل اضطراب جدایی در کودک به حالت بیمارگونه در آید باید برای معالجه به روانشناس و روانپزشک مراجعه کرد.
جدایی تدریجی کودک از مادر ترس از جدایی را کاهش داده و می‌تواند به کودک بفهماند که این جدایی چندان ترسناک و غیرقابل تحمل نیست. در کنار استفاده از وسایل سرگرم‌کننده برای کاهش اضطراب کودک، قصه درمانی و استفاده از کتاب کودک برای اضطراب جدایی بسیار مؤثر خواهد بود. قصه درمانی برای اضطراب جدایی کودکان از والدین و بازی کودک با همسالان از شیوه‌های کاربردی برای کاهش وابستگی کودک به مادر و پدر است.
معرفی بهترین قصه هایی که خاصیت درمانی دارند
کتاب اولین روز مدرسه از ادم رکس
همان طور که گفتیم قصه درمانی برای اضطراب جدایی روشی کاربردی و سرگرم‌کننده است. در این بخش از مقاله به معرفی بهترین قصه هایی که خاصیت درمانی دارند اشاره می‌کنیم.
- کتاب پتوی فرانکلین از بالت بورزوا: موضوع این کتاب به اصلی‌ترین نوع اضطراب در کودکان یعنی اضطراب جدایی اشاره دارد که فرانکلین شخصیت اصلی داستان علاقه زیادی به پتوی دوران کودکی خود دارد اما فرانکلین الان بزرگ شده و پتو برای او کوچک است. یک شب که پتوی فرانکلین گم می‌شود هر یک از دوستان او چیزی به فرانکلین می‌دهند ولی این کارها او را راضی و خوشحال نمی‌کند. قصه پتوی فرانکلین به عنوان کتاب درمان اضطراب جدایی کودکان وارد ناخودآگاه کودکان شده و به آن‌ها کمک می‌کند با اضطرب‌هایشان مقابله کنند. نتیجه خواندن این کتاب برای کودکان همزادپنداری با شخصیت داستان است.
- کتاب کوالایی که دیگه می‌تونه از ریچل برایت: قصه درمانی برای اضطراب جدایی به کودکان می‌آموزد تغییر کنند و به آن‌ها کمک می‌کند بحران‌های خود را حل کنند و با ترس‌هایشان رو به رو شوند. کوین قصه کوالایی که دیگه می‌تونه از جنگل و اتفاقاتش می‌ترسد به همین دلیل از بالای درخت پایین نمی‌آید. اما یک اتفاق غیرمنتظره زندگی کوین قصه را تغییر می‌دهد. این کتاب درمان اضطراب جدایی کوالایی که دیگه می‌تونه اثر ریچل برایت بوده و برای کودکان 3 تا 7 سال مناسب است.
- کتاب بی‌نظیر مثل یک فیل از لیندا اوتمن های: به طور معمول کودکانی که از والدین خود جدا می‌شوند احساسات منفی و ناخوشایند بسیاری را دریافت می‌کنند. کتاب بی‌نظیر مثل یک فیل به عنوان کتابی برای درمان اضطراب جدایی کودکان است که می‌تواند مفهوم دوستی را به کودک بفهماند و یک راه مفید برای کاهش استرس در کودکان خواهد بود. لیلی 12 سال دارد و با پدرش زندگی می‌کند و مادر او در شهری دیگر و جدای از آن‌ها است. پدربزرگ لیلی فیلی به اسم کوئینی گریس دارد که لیلی در ابتدا از فیل می‌ترسد اما در طی ماجرایی با فیل دوست می‌شود.
- کتاب اولین روز مدرسه از ادم رکس: استفاده از روش قصه درمانی برای اضطراب جدایی یکی از روش‌های کارآمد جهت کاهش استرس جدایی از والدین در اولین روز مدرسه است. کتاب اولین روز مدرسه می‌تواند نگرش کودک را نسبت به مدرسه تغییر دهد و برای بچه‌هایی که از مدرسه هراس دارند نیز مناسب است.
- کتاب ومبرلی نگران از کوین هنکس: کتاب ومبرلی نگران به واکنش اغلب والدین نسبت به اضطراب و نگرانی کودکان‌شان از اولین روز مهد کودک و مدرسه می‌پردازد و برای کودکان 5 تا 8 سال مناسب است. این کتاب به منظور قصه درمانی برای اضطراب جدایی کودکان نوشته شده و داستان کودکی به نام ومبرلی را بیان می‌کند که همیشه از همه چیز احساس نگرانی می‌کند. یکی از نگرانی‌های این کودک مهد کودک است احساسات نگران‌کننده قبلی او اضافه شده است.
جمع‌بندی
قصه درمانی برای اضطراب جدایی می‌تواند ترس ناشی از جدایی از والدین یا چیزی را که کودک به آن علاقه دارد را تا حد زیادی کاهش دهد. زیرا این کتاب‌ها داستان‌هایی را روایت می‌کنند که متناسب با احساسات و شرایط کودک است و او می‌تواند با شخصیت‌های داستان همزادپنداری کند و خود را جای آن‌ها بگذارد. علاوه بر کتاب‌هایی که در متن مقاله برای کاهش اضطراب جدایی در کودکان معرفی شد می‌توان به موارد دیگری چون کتاب باید با هم حرف بزنیم بابایی از بومی لادیتان، کتاب تنها در خانه از جان هیوز و کتاب دیگر نگران نیستم از کریستین ای آدامز اشاره کرد.