اوتیسم یکی از اختلال های رشدی بسیار برجسته است که گونه‌ای از اختلال های رشد PDD محسوب می‌شود. زندگی کودکانی که به اوتیسم مبتلا هستند و همچنین خانواده‌هایشان همواره دارای چالش‌های متفاوتی از افراد عادی است. اوتیسم محدودیت‌ها و نقص‌هایی را برای کودک ایجاد می‌کند. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به کمبود ارتباط چشمی دو طرفه، محدود بودن در لبخند اجتماعی، علاقه بسیار کم به چهره انسان‌ها، عدم علاقه‌مندی به برقراری تماس چشمی، وجود نقص در ارتباط کلامی، وجود محدودیت در درک دیدگاه دیگران و همچنین دیدگاه‌گیری، عدم توانایی به اشتراک‌گذاری لذت‌ها، وجود محدودیت و نقص در بازی‌های مشارکتی اشاره کرد. برای رفع چنین مواردی و کمک در بهبود حال کودکان اوتیسم راهکارهای بسیاری وجود دارد. یکی از روش‌هایی که با استفاده از آن به کودکان اوتیسم می‌توان کمک کرد بازی درمانی است. اگر شما هم در اطراف خود کودک مبتلا به اوتیسم دارید و مایل به کمک به آن کودک هستید با ما همراه شوید، چرا که قصد داریم در این مطلب به این موضوع بازی درمانی و همچنین بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم بپردازیم.
بازی درمانی چیست؟
بازی درمانی یکی از انواع روش‌های روان درمانی است که برای کودکان به کار گرفته می‌شود. بازی درمانی کمک می‌کند تا کودک احساسات، تجربه‌ها و مشکلات خودش را با استفاده از وسیله‌های بازی مانند اسباب بازی، عروسک و سایر وسایل بروز دهد و بیان کند. بازی درمانی می‌بایست با کمک و نظارت دقیق روان درمانگر انجام شود.
خصوصیات بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم
همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد از اساسی‌ترین مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم عدم توانایی در برقراری ارتباط است و یک اختلال اجتماعی و ارتباطی آن‌ها را درگیر می‌کند. این مشکل به‌ویژه در برقراری ارتباط فرد با همسالان خود به چشم می‌آید. کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا به جای آن که از اسباب بازی ها برای بازی خود استفاده کنند بازی های تخیلی برای خود انجام می‌دهند و از اشیا مختلف به طور تکراری برای تحریک کردن خود استفاده می‌کنند. بازی کردن یک شیوه عالی برای کمک به کودک و حتی گاهی اوقات بزرگ‌سالان است. چرا که کمک می‌کند تا فرد از فروماندگی که در خود دارد آزاد شود و بیش‌تر به دنیای واقعی و ایجاد تعامل با انسان‌ها بپردازد.
شرایط انتخاب بازی برای کودکان اوتیسم
می‌دانیم که کودکان اوتیسم شرایط خاصی دارند و با توجه به این شرایط باید نحوه بازی کردن آن‌ها نیز متفاوت باشد. کودکان اوتیسم باید اسباب بازی هایی را داشته باشند که حس‌های آن را تقویت کند. کودکان اوتیسم اکثرا دچار چالش‌ها و مشکلات حسی هستند. این چالش‌ها به‌ویژه در موقعیت‌های تدافعی پیش می‌آیند. اسباب بازی های کودکان اوتیسم باید حس لامسه آن‌ها را تحریک کند. همچنین تحریک آن‌ها را جهت انجام مهارت های حرکتی باید توسط اسباب بازی های آن‌ها انجام دهد. تقویت مهارت سازماندهی آن‌ها نیز از جمله کارهایی است که می‌توان با انتخاب اسباب بازی درست انجام داد. کودکان اوتیسم مهارت های ادراکی و همچنین ابداعی بسیار ضعیفی دارند که برای حل این مشکلات باید قدرت بینایی آن‌ها را به چالش کشید. در انتخاب بازی و اسباب بازی تلاش کنید بازی به گونه‌ای باشد که کودک و والدین را همزمان درگیر کند و دوطرفه باشد. این بازی ها در تقویت ارتباط میان کودکان اوتیسم و والدین آن‌ها کمک‌کننده است.
بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم
با همه این توضیحات ذکر شده دریافتیم که کودکان مبتلا به اوتیسم در سه شاخه فعالیت‌ها و علائق خود، برقراری ارتباط کلامی و رفتار اجتماعی دچار مشکل هستند. برای رفع این سه شاخه مشکل با استفاده از بازی درمانی، بازی های مرتبط و کمک‌کننده‌ای را به شما معرفی خواهیم کرد. این بازی ها شامل پرتاب توپ به هوا، استفاده از تابلوهای ارتباطی، کارت‌های موقعیت احساسی، بازی چرخ احساس، کاربرگ حدس بزن چیه، کاربرگ بدن شما، کاربرگ پیدا کردن یک احساس می‌شود. انجام این بازی ها تاثیر بسیاری در رفتار کودکان اوتیسم خواهد داشت. اما همان‌ور که واضح است هر کدام از بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم یک هدف خاص دارند و تاثیر بخصوصی خواهند داشت. بازی های ذکر شده نیز شامل هدف‌هایی می‌شوند. هدف‌های این بازی ها شامل تشخیص بین رفتارهای جدید و قدیم، تهیه برنامه‌هایی که کودکان بتوانند مهارت‌هایی را که کسب می‌کنند به محیط اطراف نشان دهند، کشف و دریافت و ایجاد مهارت های حل مسئله و همچنین تصمیم گیری، گذاشتن انتخاب‌های مختلف در اختیار کودک برای اطلاع یافتن از این که نحوه جواب دادن کودک به حادثه‌های اجتماعی و موقعیت‌های خاص به چه صورت است، تقویت و تایید مفهوم‌ها، عقیده‌ها، ایده‌ها و سایر رفتارهایی که کودک در در طول جلسه‌های مشاوره بروز می‌دهد و درمانگر آن‌ها را کشف می‌کند.
کلام آخر
در نهایت دریافتیم که کودکان اوتیسم چه کسانی هستد و چه معضلاتی را تحمل می‌کنند و از اساسی‌ترین مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم عدم توانایی در برقراری ارتباط است و یک اختلال اجتماعی و ارتباطی آن‌ها را درگیر می‌کند. همچنین با روش جذاب بازی درمانی برای کمک به آن‌ها آشنا شدیم و دریافتیم که بازی درمانی کمک می‌کند تا کودک احساسات، تجربه‌ها و مشکلات خودش را با استفاده از وسیله‌های بازی مانند اسباب بازی، عروسک و سایر وسایل بروز دهد و بیان کند. و در نهایت با مسئله اصلی یا همان بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم آشنا شدیم که این بازی ها شامل هفت بازی شامل پرتاب توپ به هوا، استفاده از تابلوهای ارتباطی، کارت‌های موقعیت احساسی، بازی چرخ احساس، کاربرگ حدس بزن چیه، کاربرگ بدن شما، کاربرگ پیدا کردن یک احساس می‌شود. هر کدام از این بازی ها اهداف خاصی را دنبال می‌کند که به آن‌ها نیز اشاره کردیم.