انسان جزئی از طبیعت است بنابراین تمایل و علاقه به آن و لذت بردن از اجزای مختلف آن اصلاً جای تعجب ندارد. کودکان به دلیل اینکه هنوز دچار باورها و برخی عادات نشدهاند تمایل بیشتری به انجام بازی در محیطهای طبیعی دارند.
گل بازی یکی از فرحبخشترین بازیها برای کودکان است و بهرغم اینکه ممکن است والدین به دلایل بهداشتی با آن مخالف باشند، ولی کودکان به آن علاقه زیادی دارند. چون علاوه بر اینکه کشف یک دنیای جدید برای آنها به حساب میآید، حواس مختلف آنها از جمله لامسه، بویایی و… را هم درگیر میکند. رنگ، بافت، بو و میزان رطوبت گل، حواس کودکان را به خود معطوف کرده و قابلیت شکلپذیری آن قوه خلاقه کودکان را تقویت میکند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مقاله بیشتر به موضوع گل بازی کودکان بپردازیم و درباره فواید آن صحبت کنیم، پس با ما همراه باشید.
گل بازی کودکان
گل بازی کودکان را هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی و روانی اغنا میکند. زیرا میتوانند با استفاده از آن و با بکارگیری قوه خلاقه خویش اشیایی با گل خلق کنند و تخیلات خود را مجسم کنند. کودکان با گل بازی و ساخت اجسام مختلف بلافاصله نتیجه کار خود را میبینند، میتوانند برای آن نامی انتخاب کنند یا با آنچه ساختهاند صحبت کنند و همین امر باعث میشود که اعتماد به نفس آنها افزایش یابد.
از این رو، امروزه گل بازی در آموزش کودکان اهمیت ویژهای دارد. گل رس انعطافپذیر و نرم است و کار کردن با آن برای کودکان راحت است. آنها میتوانند گل را با دست مالش دهند، آن را پهن کنند و اشکال مختلف مانند بشقاب، کاسه، حیوانات مختلف و… را با آن بسازند و از این طریق نه تنها با استفاده از حواس مختلف خود با جهان ارتباط نزدیکتری برقرار کنند، بلکه با بازی با گل و چنگ زدن به آن استرس خود را کاهش دهند و از آسیبهایی که ممکن است بعدها به دلیل اضطراب در کودکی دچار آن شوند، رهایی یابند.
فواید گل بازی کودکان
- تقویت حس لامسه: از آن جایی که کودکان در حال رشد هستند، هر کدام از حواس آنها که بیش از بقیه در تماس با محرکات محیطی قرار بگیرد، پرورش یافتهتر و قویتر میشود. گل بازی کودکان باعث میشود که مجموعه حواس آنها اعم از حس بینایی، لامسه و بویایی به کار گرفته شده و تقویت شود. کودکان حین کار با گل در مییابند که از این حواس چگونه بهتر استفاده کنند.
- تقویت گفتار در کودکان: کودکان معمولاً در حین بازی با استفاده از قوه تخیل با دوستان خیالی خود حرف میزنند و بسیاری از موضوعات را بلند بلند تعریف میکنند. گل بازی به آنها کمک میکند تا درباره ساخت اجسامی که میسازند، توضیحاتی دهند و سپس با این اسباب بازی های خودساخته شروع به صحبت کنند.
- پرورش خلاقیت در کودکان: خلاقیت در کودکان زمانی به شکوفایی میرسد که کودک آزادی عمل داشته باشد و قوه تخیل خود را به منظور ساختن اشیای مختلف به کار گیرد. یکی از مزایای گل بازی کودکان این است که طبق هیچ الگو و نقشهای انجام نمیشود و از آن جایی که گل ساختاری انعطافپذیر دارد، میتوانند با استفاده از آن هر آنچه را که بخواهند بسازند و با بکارگیری نوآوری و ابتکار، تخیلات خود را مجسم کنند.
- هماهنگی چشم و دست: در گل بازی کودکان، قوه تخیل، انگشتان و عضلات دست و چشم درگیر میشوند؛ به این معنی که کودک از نیروی تخیل خود استفاده میکند و با دستان خود تصورات خود را در قالب یک جسم کوچک درمیآورد و در این میان حس بینایی به او کمک میکند تا بتوانند تخیلش را به بهترین شکل تجسم بخشد.
- کمک به تشخیص و درمان مشکلات کودکان: همان طور که گفتیم کودکان در هنگام گل بازی هر کاری را که به آن علاقه دارند، انجام میدهند و هر آنچه را که میخواهند آزادانه میسازند. آنها به سادگی میتوانند ترسها و توهمات خود را هم در قالب شمایل گلی بسازند و به دیگران نشان دهند، همچنین بسیاری از کودکان عصبانی گل ها را به سمت همسالان خود پرتاب میکنند و از آن به عنوان ابزاری برای ابراز احساسات منفی خود استفاده میکنند.
- از این رو بسیاری از روانشناسان با کمک آنچه کودکان ساختهاند میتوانند پی به مشکلات آنها ببرند.
- رشد اعصاب و کنترل عضلات: کودکان بیش از همه با استفاده از انگشتان و دستان خود گل بازی میکنند. کودکان به گلولههای گل ضربه میزنند، آنها را میغلتانند و تکه تکه میکنند و باز به هم متصل میکنند و تمام این کارها به رشد عضلات آنها کمک میکند. وقتی کودکان با استفاده از گل اجسامی ظریف و باریکتر میسازند، میتوان دریافت که یاد گرفتهاند چگونه عضلات و اعصاب خود را با هم هماهنگ کنند.
- پرورش مهارتهای اجتماعی: وقتی گل بازی کودکان به صورت گروهی انجام شود، آنها میتوانند از کار تیمی هم در کنار گل بازی بهره ببرند.
معرفی بهترین ایدهها برای گل بازی کودکان
یکی از جالبترین ویژگیهای گل بازی این است که میتوان از آن به روشهای مختلفی استفاده کرد و تنها لازم است کمی ایده و خلاقیت داشته باشید. در ادامه به برخی روشهایی که کودکان میتوانند در گل بازی از آنها استفاده کنند، اشاره میکنیم:
- گل بازی کودکان با دست: گل بازی اساساً با دست انجام میشود، کودکان گل را با فشار دادن، ورز دادن و کوبیدن به اشکالی که دوست دارند تبدیل میکنند.
- گل بازی به روش فشاری: در این روش کودک گل را در دست خود به صورت کروی در می آورد و سپس از یک قسمت شروع به وارد آوردن فشار به آن میکند. همزمان با فشار باید گل در دستان کودک بچرخد تا کاسهای شکل و گود شود و بعد با دست لبههای آن نازک شوند.
- گل بازی با چرخ سفالگری: در این روش که شاید مناسب کودکان با سنین بالاتر باشد، یک گلوله از گل را روی بخش میانی چرخ گل بازی یا همان سفالگری قرار میدهند و دستان خود را با استفاده از یک کاسه آب، خیس و نمدار میکنند و همزمان با حرکت چرخ سفالگری سعی میکنند که به گلوله گل شکل دلخواه را بدهند.
سخن پایانی
گل بازی کودکان یکی از مفرحترین بازیهایی است که آنها میتوانند به صورت انفرادی یا گروهی انجام دهند و در حین این بازی مهارتهای مختلفی را یاد بگیرند.
گل بازی نه تنها به تقویت عضلات دست و انگشتان و ایجاد هماهنگی بیشتر آنها با اعصاب کمک میکند، بلکه باعث میشود قوه خلاقه کودکان پرورش یابد و آنها بتوانند تخیلات خود را در قالب مجسمههای گلی بسازند. درگیری حسهای گوناگونی چون لامسه، بینایی و بویایی در کنار بهبود وضعیت گفتاری کودکان، از جمله مزایای گل بازی است.