ریخت و پاش و از بین بردن نظم و ترتیب یک مکان برای کودکان لذت‌بخش است. شما با آموزش می‌توانید با استفاده از یک راه درست و صحیح بهترین نتیجه را بگیرید. آموزش نظم و انضباط به کودکان، قبل از اینکه راهی مدرسه بشوند، از سخت‌ترین کارها محسوب می‌شود. بسیاری از والدین از بی‌نظمی کودک خود بسیار شاکی هستند و با روش‌های مختلف که نمی‌تواند اصولی باشد سعی می‌کنند کودک خود را منضبط کنند یا به آنها نظم و ترتیب را یاد دهند.
آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی در اولین قدم ایجاد یک رابطه مثبت و همراه با تعامل با کودک است. توصیه می‌شود قبل از انجام رفتار نامناسب با کودک، آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی را آموزش ببینید. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با یادگیری چند اصول ساده یک فرزند منظم را تربیت کنید.
درک مسئولیت پذیری کودک
آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی
درک اصول اولیه مسئولیت پذیری برای آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی قواعد خاصی دارد. بهتر است برای یاد دادن نظم و ترتیب به کودک پیش دبستانی خود، با انجام کارهای ساده شروع کنید. بیشتر کودکان، قبل از رفتن به مدرسه نوعی ذهنیت قهرمان همراه خود دارند و دوست دارند به تنهایی کار سخت و مشکل را انجام دهند.
برای نمونه کودکان پیش دبستانی دوست دارند خرید کنند یا در شستن خودرو به والدین خود کمک کنند. بهتر است شما برای آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی از کارهای ساده‌تر مثل بستن بند کفش شروع کنید. بعد از انجام کارهایی مثل پوشیدن لباس و بستن بند کفش، کودک برای انجام مسئولیت پذیری ترغیب می‌شود و شما درک مسئولیت پذیری را در کودک خود خواهید دید.
درک توقع و همکاری شما از کودک
انتظاری که از کودک خود دارید به صورت آشکار به او نشان دهید. بهتر است به زبان ساده و بدون پیچیدگی به او توضیح دهید چه کاری را باید انجام دهد. در هنگام تمیزکردن اتاق و آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی، کودک از وجود بسیاری از وسایل متعجب خواهد شد. بنابراین با انجام کارهای ساده به کودک یاد دهید چگونه اتاق خود را با نظم و ترتیب تمیز کند.
با انجام این کار کودک احساس می‌کند استقلال پیدا کرده است و می‌تواند به تنهایی و با تقسیم کردن کارها، اتاق خود را به‌درستی تمیز کند. برای مثال اگر کودک پیش دبستانی شما دوست دارد در چیدن میز ناهار به شما کمک کند می‌تواند با قرار دادن بشقاب و قاشق و چنگال شروع کند. بعد از همکاری با شما به او یادآوری کنید که با قرار گرفتن بشقاب‌ها روی میز، می‌توانیم غذا بخوریم.
پاداش و تشویق نوعی آموزش نظم به کودکان است
برای یاد گرفتن و آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی از او بخواهید یک کار مفید انجام دهد. مثلا از او بخواهید اسباب بازی هایش را در اتاق به صورت منظم قرار دهد. سپس برای پاداش او را به شهربازی خواهید برد. اگرچه تشویق کردن و پاداش دادن به کودک به صورت مداوم باعث می‌شود کودک شرطی شود و فقط زمانی به انجام کار خوب بپردازد که از شما یک خوراکی یا وسایلی را دریافت کند اما اگر این کار به صورت مداوم انجام نگیرد یک ایده خوب برای آموزش نظم به کودک قبل از دبستان می‌تواند باشد.
به کودک خود امر و نهی نکنید
با کودک خود به صورت صمیمی و دوستانه برخورد کنید و هیچگاه سعی نکنید به او دستور دهید. آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی کم‌کم در کودک شکل می‌گیرد. بنابراین سعی نکنید به کودک نشان دهید رئیس خانه شما هستید. اگر کودک احساس کند شما از او فقط انتظار دارید و دوست دارید دستور دهید، آغاز لجبازی کودک است، پس بهتر است همیشه به صورت دوستانه وظایف کوچک او را یادآوری کنید.
با یک سرگرمی ساده نظم و ترتیب را به او یاد دهید
برای انجام کار خانه هر چند کم و کوچک به صورت یک سرگرمی کاری را برای او ایجاد کنید. بیشتر کودکان دوست دارند با والدین بازی کنند و زمان زیادی را با آنها بگذرانند. بیرون آوردن لباس گرم از کمد برای فصل زمستان و یا قرار دادن لباس‌های کثیف در ماشین لباسشویی همراه شما، می‌تواند برای کودک سرگرم‌کننده باشد. برای ایجاد هیجان و درک بهتر آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی بهتر است با یک بازی آغاز کنید و هرکس که زودتر اسباب بازی هایش را در سبد یا کمد قرار داد، برنده بازی خواهد بود.
کودکان خود را تهدید نکنید
اگر شما دوست دارید کودک قوانین خاصی را در خانه رعایت کند، کودک را تهدید نکنید. تهدید کردن و یا صحبت با خشم و عصبانیت نتیجه عکس خواهد داد، با این کار شما کودک خود را لجباز و حتی مضطرب خواهید کرد. با استفاده از یک رفتار صمیمانه یا دوستانه به او گوشزد کنید که با رعایت قوانینی خاص، به سخن او عمل خواهد شد. برای مثال اگر کودک قصد خوردن غذا در روی زمین را دارد باید به صورت دوستانه با او سخن بگویید تا پشت میز بنشیند تا غذا به او بدهید. با یادگیری و آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی، کودک یاد خواهد گرفت که برای به دست آوردن یک چیز، باید قوانین ساده‌ای را رعایت کند.
الگوی کودک برای آموزش نظم باشید
همیشه به یاد داشته باشید که بسیاری از رفتارهای خوب و بد را کودک از والدین خود یاد می‌گیرد. شما می‌توانید با رفتار درست، مسئولیت پذیری را به کودک خود آموزش دهید. موقعی که در حال انجام یک کار هستید به کودک خود توضیح دهید که چرا این کار را انجام می‌دهید. یا به جای قرار دادن کلید ماشین روی میز آن را سر جای خود و در جا کلیدی قرار دهید، لباس خود را در کمد قرار دهید تا کودک با تکرار این کار یاد بگیرد که چگونه عمل کند. برای آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی نیز می‌توانید از همین روش استفاده کنید و با تکرار یک کار مفید کودک را به آن ترغیب کنید.
به تلاش کودک خود در ایجاد نظم توجه کنید
زمانی که کودک سعی می‌کند مسئولانه رفتار کند، حتی زمانیکه موفق نشد و نتوانست یک کار را به درستی انجام دهد، کودک خود را مورد تشویق قرار دهید و برای سعی و تلاش او پاداش بدهید. با تمرکز بر کودک و توجه به او، کودک احساس خوشایندی خواهد داشت و متوجه می‌شود که تلاش او برای شما مهم و قابل تحسین است.
کودک خود را مورد انتقاد قرار ندهید
سخت‌گیری و انتقاد بیش از حد باعث می‌شود کودک در انجام مسئولیت‌های کوچک امتناع کند و در نتیجه آموزش نظم به کودک پیش دبستانی برخلاف انتظار شما خواهد بود. با سخت‌گیری بیش از حد شما اعتماد به نفس کودک را کم می‌کنید یا ممکن است اعتماد به نفس او را از بین ببرید.
لحن و بیان مناسب با کودکان
برای ایجاد حس مسئولیت پذیری و یاد گرفتن نظم و ترتیب با بیانی آرام و دلگرم‌کننده با کودک خود صحبت کنید و سعی کنید از کلماتی استفاده کنید که به او دلگرمی دهد. برای مثال در مورد پوشیدن لباس‌هایش با او صحبت کنید و به او بگویید که لباس پوشیدن تو به تنهایی برای من بسیار خوشایند است و با دیدن اتاق مرتب او بسیار خوشحال می‌شوید.
برای ایجاد آرامش، استراحت برای کودک الزامی است
اگر کودک بعد از انجام فعالیت در پیش دبستانی خسته شده است و در تمام روز با رعایت درست قوانین تلاش مفیدی انجام داده است، به او اجازه دهید تا کمی استراحت کند و آگاهی پیدا کنید که چه زمانی از کودک خود می‌توانید انتظار و انجام مسئولیت های کوچک را داشته باشید.
برای آموزش نظم قوانین مشخصی داشته باشید
اگر قوانینی که قرار است به کودک خود آموزش دهید واضح و روشن نباشد و تنها زمانی این قوانین رعایت شود که شخصی در خانه آن را رعایت نمی‌کند، برای آموزش این قوانین به کودک با مشکل مواجه خواهید شد. انتخاب یک زمان مناسب برای شفاف‌سازی قوانین بر عهده شما است. هنگامی که با آرامش و کاملا واضح با کودک پیش دبستانی خود صحبت کنید، فرزند شما آمادگی بیشتری برای درک و فهم مسئولیت های کوچک خود خواهد داشت.
قرار دادن وسایل در جای مخصوص خود
اگر هر وسیله‌ای در جای خود قرار بگیرد بسیار می‌تواند در آموزش نظم کمک‌کننده باشد. با ایجاد چندین قفسه و سطل مخصوص اسباب بازی با کودک خود درمورد قرار گرفتن هر وسیله در مکان مناسب به گفتوگو بپردازید.
در ابتدا برای آموزش نظم کارها را با همکاری انجام دهید
در ابتدای آموزش نظم به کودکان پیش دبستانی بهتر است خودتان شروع‌کننده یک مسئولیت باشید. زیرا با این کار کودک ترغیب می‌شود تا برای یاد گرفتن و احساس مسئولیت با شما همکاری کند و سایل خود را در جای مناسب قرار دهد.
ایجاد حس مالکیت برای اتاق کودک
هنگامی که کودک پیش دبستانی شما احساس کند که اتاق مخصوص خودش است بهتر احساس مسئولیت پذیری در او ایجاد می‌شود و سعی می‌کند برای تمیز نگه‌داشتن آن تلاش کند. با انجام روش‌هایی اجازه دهید کودک بتواند وسایل اتاق خود را از نو بچیند یا با سلیقه خود لباس‌ها، کتاب، اسباب بازی و غیره را در قفسه‌ها قرار دهد. با خرید مقدار کمی کاغذ دیواری یا رنگ‌های پلاستیکی می‌توانید به کودک کمک کنید تا آن طور که دوست دارد به طراحی اتاق بپردازد.
مجموعه‌ای از لیست کارها را برای کودک فهرست کنید
یک لیست جذاب برای انجام وظایف کودک حتی اگر کوچک باشد تهیه کنید. برای مثال شما می‌توانید فهرست کنید که:
- مرتب کردن تختخوابت را فراموش نکن
- لباس‌های کثیفت را در سبد قرار بده
- اسباب بازی هایت را در کمد قرار بده
- لباس‌های جدیدت را آویزان کن
با انجام این چند کار ساده می‌توانید به کودک خود یک هدیه کوچک بدهید و او را خوشحال کنید. در نتیجه کودک نیز به انجام این کارها ترغیب خواهد شد.
به کودک خود توصیه بهداشتی و ایمنی داشته باشید
برای جلوگیری از بیمار شدن کودک به او گوشزد کنید تا زباله‌ها یا مواردی که باعث آلودگی می‌شود را از اتاق به سطل زباله انتقال دهد. با انجام این کار کودک متوجه می‌شود که وسایل غیربهداشتی و کثیف باعث بیماری او خواهد شد و حتی لیوان شکسته در اتاق می‌تواند به بدن او آسیب بزند. با توصیه‌های متوالی به او، فرزند پیش دبستانی شما متوجه خواهد شد که اگر منضبط و مرتب باشد، مانع بروز خطرات خواهد شد.
با کودکان در مورد پیامد کارهای نادرست صحبت کنید
در بعضی اوقات کودکان نیاز دارند با پیامد کارهای خوب و بد خود مواجه شوند. اگر کودک شما در انجام تکالیف پیش دبستانی خود یا انجام بعضی امور فراموشکار است، بهتر است در این مواقع به او کمک نکنید زیرا با همکاری متوالی مادر و پدر، کودک هرگز نخواهد آموخت که در انجام بعضی از کارها مسئول است و باید آن را به درستی انجام دهد.