بر اساس آمارها کودکان از جمله افرادی هستند که سالیانه در معرض خطر سوانح رانندگی قرار می‌گیرند و ضروری است که آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی برای حفظ ایمنی به آنان ارائه شود. از این رو، در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان می‌پردازیم.
والدین و مربیان می‌توانند با آموزش مفاهیم راهنمایی و رانندگی به کودکان، آنها را در کودکی ایمن از خطرات نگه دارند. و در ضمن برای آینده شهروندانی آگاه و آموزش دیده و رانندگانی قانونمند تربیت کنند.
ضرورت آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان
ما در دوران نوپایی و خردسالی همیشه در کنار بچه ها هستیم. وقتی بزرگتر می‌شوند، به آنها اجازه می‌دهیم بازی کنند یا به فروشگاه‌ها یا خانه دوستانشان و یا به دوچرخه سواری بروند. به همین دلیل توصیه می‌شود قبل از این دوره، قوانین ایمنی جاده را به آنها آموزش دهید.
هنگامی که نمی‌توانید همیشه در کنار کودکان باشید، حفظ ایمنی و امنیت فرزندانتان در هر زمان ممکن است مشکل باشد. والدین ایمنی فرزند خود را در خانه تضمین می‌کنند و معلمان یا مراقبان مسئول ایمنی کودک در مدرسه هستند.
اما چه کسی آنها را در جاده ایمن نگه می‌دارد؟ چه فرزندان شما پیاده به مدرسه یا سوار سروریس مدرسه شوند، باید قوانینی را به آنها آموزش دهید تا در خیابان و بیرون از خانه ایمن بمانند.
خطر سوانح رانندگی برای کودکان
بر خلاف بزرگسالان، کودکان بلوغ لازم را ندارند که بدانند هنگام راه رفتن در بیرون از خانه و در پیاده‌رو و خیابان چه کاری انجام دهند و چه کاری را انجام ندهند.
بدون نظارت بزرگسالان و دانش مناسب از قوانین ایمنی جاده، کودکان ممکن است خود را در معرض خطر قرار دهند. به همین دلیل آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان بسیار ضروری است.
طبق گزارش اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های آمریکا در سال 2014، 3 درصد از افرادی که در اثر تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده اند، کودکان بوده اند.
همچنین آمارها نشان می‌دهد که در همان سال روزانه 480 کودک بر اثر تصادفات جاده‌ای مجروح شده‌اند. نگران‌کننده‌تر این است که از 4884 عابر پیاده که در تصادفات جاده‌ای کشته شدند، 207 نفر کودک بودند.
آسیب‌پذیری کودکان در سوانح جاده‌ای
عدم رشد کامل مغز و نقص در مهارت های حسی و حرکتی، کوتاهی قد و نقصان و عدم رشد کافی دلایلی است که کودکان را در برابر سوانح رانندگی آسیب‌پذیر می‌کند.
شیوه‌های گوناگون انتقال مفاهیم آموزشی در کنار مواظبت و مراقبت‌های دیگر از جمله عواملی هستند که می‌توانند کودکان را از سوانح رانندگی محافظت کنند.
عدم تکامل توانایی های کودکان که باعث آسیب پذیر آنها می شود به قرار زیر است:
- کودکان نیاز فطری به حرکت، دویدن و پریدن دارند و این مساله آنها را به عابرین پیاده آسیب‌پذیری تبدیل می کند. این حرکات غریزی و فطری، خطر بالقوه تصادف را در ترافیـک بـرای آنها افزایش می‌دهد.
- ترس ناگهانی و وحشت حتی هنگامی که کودکان به اطراف خود توجه می‌کنند. آنان اغلب قادر نیـستند در این شرایط، رفتـار مناسبی داشته باشند، زیرا مسائل ترافیک به قدری پیچیده و حساس اسـت کـه امکـان دارد کودکان ترسیده و وحشت زده عمل کنند.
- بزرگسالان ممکن است به سهولت میدان دید نزدیک را به دور تغییر دهند، در حالی که در مورد کودکان چنین نیست. پیاژه معتقد است که توانایی تفسیر کامل مغز از آنچه چشم دریافت می‌کند، یکی از موضوعات بلوغ اسـت کـه تـا قبل از سن 16 سالگی صورت نمی‌گیرد.
- اغلب کودکان متوجه مشکل دید راننده به علت کوتاهی قدشان نیستند خـصوصا هنگـام خروج از پشت ماشـینی که پـارک شـده است.
- عکس‌العمل به محرک‌های دیداری و شنیداری در کودکان ضعیف‌تر از بزرگسالان است.
به دلیل ضعف‌های فوق، آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان ضرورت بیشتری دارد.
ابعاد مهم آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان
آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان جنبه‌های مختلفی دارد. مهمترین آموزش‌هایی که باعث ایمنی کودکان در برابر سوانح رانندگی می‌شوند، شامل موارد زیر است.
الگوی خوبی باشید
والدین اولین الگوها رفتاری و تربیتی برای کودکان خود هستند. وقتی به بچه‌هایمان یک قانون می‌آموزیم، چه قوانین راهنمایی و رانندگی یا غیر آن، باید سعی کنیم که با پیروی از آنها، خودمان بهترین الگو برای کودکان باشیم.
به عنوان یک شهروند مسئول، خودتان قوانین ایمنی و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنید! این چیزی است که بچه ها را به پیروی از قوانین تشویق می‌کند.
حرکت در پیاده‌رو
پیادهروها برای عبور عابران پیاده ساخته شده‌اند اما همه افراد قوانین را رعایت نمی‌کنند. بسیاری از اوقات موتورسواران و دوچرخه‌سواران نیز از پیاده‌رو استفاده می‌کنند که کودکان را در معرض خطرات بیشتری قرار می‌دهد.
به عنوان یکی از مهمترین موارد در آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان، به فرزندان خود بیاموزید که همیشه در پیاده‌رو راه بروند، نه در خیابان. با راه رفتن در پیاده‌رو حتی زمانی که خیابان خلوت است، الگوی خوبی باشید تا بچه‌هایتان نیز همین کار را انجام دهند.
پس به کودک خود تاکید کنید، چه خیابان شلوغ باشد چه نباشد، همیشه از پیاده‌رو راه برود.
ایست قبـل از ورود بـه خیابـان
ممکن است فرزند شما مجبور شود پیاده به مدرسه یا ایستگاه اتوبوس برود و برگردد. همچنین آنها ممکن است بعد از اینکه سرویس مدرسه آنها را پیاده کرد مجبور به عبور از عرض خیابان شوند.
در شرایط دیگری نیز، ممکن است کودکان مجبور شوند از عرض خیابان عبور کنند تا به خانه دوست یا همسایه بروند. در هر به عنوان یکی از مهمترین جنیه‌های آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان، باید به فرزندان خود بیاموزید که از چطور به طور ایمن از عرض خیابان عبور کنند.
کودکان باید این مساله را درک کنند که نمی‌توانند بدون مشاهده دو طرف خیابان به آن وارد شوند و امکان آسیب دیدن آنها با این رفتار زیاد است.
به آنان بیاموزید که ابتدا سمت چپ و در لاین بعدی یعنی وسط خیابان، سمت راست خود را نگاه کنند و اگر ماشینی نمی‌آید، با احتیاط از عرض خیابان عبور کنند.
عبور از بین وسایل نقلیه خیابان می‌تواند کودکان را در معرض خطر قرار دهد. به فرزندان خود بگویید که همیشه باید از یک محل خلوت در خیابان عبور کنند.
بازی بچه ها در خیابان برای آنان خطرناک است و برای سواه‌ها و رانندگان مزاحمت ایجاد می‌کند. این را برای بچه هایتان توضیح دهید و مطمئن شوید که در خیابان‌ها یا پارکینگ‌ها بازی نکنند.
ندویدن در خیابان
کودکان ممکن است همیشه صبر نداشته باشند و ممکن است تمایل داشته باشند برای رسیدن به طرف دیگر از خیابان بدوند. آنها همچنین ممکن است هنگام بازی در امتداد جاده محله بدوند.
به فرزندان خود بگویید که هرگز در داخل خیابان یا جاده یا حتی کنار خیابان یا جاده ندوند. حواس کودکان به راحتی پرت می‌شود. به همین دلیل دویدن در خیابان آنها را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد.
گاهی بچه ها تمایل دارند در وسط خیابان با دوستان خود دوی سرعت بگذارند. این می‌تواند خطرناک باشد زیرا وسایل نقلیه عبوری سرعت خود را کاهش نمی‌دهند مگر اینکه یک علامت یا یک تقاطع وجود داشته باشد.
به فرزندان خود بگویید فقط از محل خط‌کشی عابر پیاده برای عبور از عرض خیابان استفاده کنند. اگر در محله کوچکی زندگی می‌کنید که چهارراه یا محل عبور عابر پیاده وجود ندارد، کودکان باید قوانین مذکور در بالا را رعایت کنند.
عبـور از خط‌کشی عابر پیاده
معنی خط‌کشی محل عبور عابر پیاده را برای کودکان توضیح دهید و از آنها بخواهید هنگامی که می‌خواهند از عرض خیابان عبور کنند حتما از روی خط‌کشی عابر پیاده رد شوند.
خط‌کشی عبور عابر پیاده در مکان‌هایی قرار می‌گیرند که عبور از خیابان برای کودکان و همچنین بزرگسالان امن باشد. به فرزندان خود بیاموزید که فقط در خط‌کشی عبور عابر پیاده از خیابان عبور کنند.
در حین انجام این کار، آنها باید بر روی جاده تمرکز کنند، به هر دو طرف نگاه کنند تا مطمئن شوند که هیچ وسیله نقلیه‌ای وجود ندارد.
به آنها کمک کنید تا سرعت یک وسیله نقلیه را بسنجند و به آنها بفهمانید که فقط زمانی باید عبور کنند که وسایل نقلیه در فاصله ایمن از خط‌کشی محل عبور عابر پیاده قرار دارند.
کمربند ایمنی
در آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان، آموزش استفاده از کمربند ایمنی هنگام نشستن در ماشین از اهمیت زیادی برخوردار است و مشاهده رعایت آن توسط والدین نیز بر آموزش بهتر تاثیر می‌گذارد.
کمربند ایمنی در خودروها ما را از آسیب به خود در صورت تصادف یا ترمز ناگهانی راننده محافظت می‌کند. قبل از شروع رانندگی، مطمئن شوید که بچه‌هایتان کمربند ایمنی خود را بسته‌اند.
اگر کودکان عادت بستن کمربند ایمنی خود را از سنین پایین شروع کنند، در آینده تبدیل به رانندگانی مسئولیت‌پذیر خواهند شد.
آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی برای دوچرخه سواری
به فرزندان خود بیاموزید که همیشه در هنگام دوچرخه سواری قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند، چه در دوچرخه سواری با دوستان خود یا رفتن به مدرسه.
آنها را به استفاده از کلاه ایمنی، محافظ زانو و محافظ آرنج عادت دهید. اگر در شب دوچرخه سوار می‌شوند، مطمئن شوید که کفش‌ها و لباس‌های با رنگ روشن بپوشند و نه رنگ‌های تیره که در تاریکی استتار می‌کنند.
اسـتفاده از پـل عابر پیاده
استفاده از پل عابر پیاده در مکان‌هایی که امکان این عبور وجود دارد ضروری است. و باید به کودکان تذکر داده شود که به هیچ وجه در جاهایی که پل عابر پیاده وجود دارد از عرض خیابان عبور نکنند.
تشریح نحوه بیرون آمدن از پشت ماشـین پـارک شـده کنـار خیابـان
یکی از خطراتی که همواره کودکان را در پیادهروها تهدید می‌کند ماشین‌هایی هستند که در حال خروج از پارکینگ هستند.
در این مواقع کودکان باید درک درستی از دید راننده داشته باشند. و بفهمند که ممکن است به خاطر کوتاهی قدشان در آیینه راننده دیده نشوند و آسیب ببینند.
هنگامی که ماشین خود را متوقف می‌کنید، مطمئن شوید که در کنار پیاده‌رو پارک کرده‌اید تا کودک شما بتواند در کنار مسیر پیاده‌رو و نه در سمت حیابان، از ماشین پیاده شود.
از آنجایی که بچه ها جثهکوچکی دارند، ممکن است رانندگان دیگر به راحتی متوجه آنها نشوند و از این رو برای بچه ها خطر ایجاد شود. بنابراین از فرزندان خود بخواهید همیشه در کنار مسیر پیاده‌رو پایین بیایند.
خارج نکردن دست از پنجره ماشین
یکی از بخش‌های بسیار مهم آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان، رعایت موارد ایمنی در داخل خودرو است.
بچه ها تمایل دارند دست‌های خود را از ماشین یا سرویس مدرسه خارج کنند، حتی زمانی که خودرو در حال حرکت است. برخی از آنها حتی ممکن است سر خود را بیرون بیاورند تا به عقب نگاه کنند و دست تکان دهند.
این در مورد دانش آموزانی که از اتوبوس یا سرویس مدرسه استفاده می‌کنند، رفتار رایجی است. ممکن است برای کودکان ایده جالبی به نظر برسد اما بیرون رفتن دست یا سر از وسیله نقلیه در حال حرکت می تواند بسیار خطرناک باشد.
اگر بچه‌ها مراقب نباشند، ممکن است وسایل نقلیه‌ای که از جهت مخالف به آنها نزدیک می‌شوند، برخورد کنند یا چیزهایی که نزدیک جاده هستند، مانند تابلوها و درختان، با آنها برخورد نمایند.
آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی روی تابلوها و علائم به کودکان
یادگیری مفاهیم تابلوهای راهنمایی و رانندگی می‌تواند برای جلوگیری از آسیب دیدن کودکان بسیار موثر باشد.
علائم راهنمایی و رانندگی را یکی یکی به کودک خود آموزش دهید. آنها باید اصول اولیه یادگیری نحوه قرائت علائم راهنمایی و رانندگی مانند چراغ قرمز، نارنجی و سبز را بیاموزند.
سپس می‌توانید علائم اولیه مانند تابلوی ایست، تابلوی پیاده روی عابر پیاده، تابلوی منطقه مدرسه و غیره را به آنها آموزش دهید.
برای آموزش بهتر به کودکان و نهادینه شدن مفاهیم راهنمایی و رانندگی می توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
استفاده از نقاشی برای آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی
نقاشی برای اغلب کودکان جذاب است و می‌توان از آن برای آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی از آن استفاده کرد.
در مهد یا مدرسه می‌توان از کودکان خواست که با استفاده از لوازم طراحی و نقاشی روش عبور از خیابان یا موارد مربوط به ایمنی در عبور از خیابان را نقاشی کنند.
برگزاری نمایشگاه‌ها و مسابقات نقاشی با موضوع آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی نیز می‌تواند در یادگیری بهتر کودکان موثر باشد.
استفاده از علایم راهنمایی و رانندگی در مهد و مدرسه
با نصب تابلوهای راهنمایی و رانندگی در راهروها و کلاس‌های مدرسه می‌توان کودکان را با مفاهیم آنها آشنا کرد و قوانین راهنمایی و رانندگی را در ذهن آنان جای داد.
بازی و نمایش در محیط شبیه‌سازی شده
اگر ساعاتی در مهدهای کودک مدارس صرف آموزش مفاهیم و قوانین راهنمایی و رانندگی شود می‌تواند برای کودکان جذاب باشد و باعث یادگیری بهتر کنار همسالان گردد.
همچنین استفاده از ماشین بازی و اسباب بازی علائم راهنمایی و رانندگی برای شبیه‌سازی خیابان، پیاده‌رو و غیره می‌تواند برای آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی به کودکان مفید باشد.
همچنین در حین بازی با اسباب بازی ماشین بازی می‌توانید به آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودک خود بپردازید.
سخن آخر آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به کودکان
کودکان همواره در معرض سوانح رانندگی قرار دارند. به همین دلیل آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی به آنها بسیار ضروری است.
در این مقاله مهمتری بخش‌های آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی به کودکان را توضیح دادیم.
استفاده از اسباب بازی های مرتبط با خودروها و وسایل نقلیه و علائم راهنمایی و رانندگی نیز برای این آموزش‌ها بسیار مفید خواهد بود.
منابع:
ستوده، هدایت الله (1392)روانشناسی اجتماعی، تهران، انتشارات آوای نور.
شاه طلبی، بدری؛ قپانچی،اکرم(1392) تاثیر آموزش شهروندی بر افزایش آگاهی شهروندی کودکان هشت ساله شهر اصفهان(با تاکید بر نرم افزارهای چند رسانه ای)، فصلنامه فن آوری و اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 3(3)، 129-150.
کریمی، یوسف(1389)روانشناسی اجتماعی، تهران، انتشارات ارسباران.
مدو،سارا (1392) کودک به عنوان فردی اجتماعی (ترجمه: محمد جعفری،عبدالله نوروزی) تهران، انتشارات آوای نور.
https://www.momjunction.com/articles/important-road-safety-rulestips-to-teach-your-children_0077932/
ممنون از آموزش هایی که قرار می دهید