روش‌ های برخورد مناسب با رفتار جنسی کودکان

خانواده به عنوان اولین و مهمترین کانون رشد و تربیت کودک و نوجوان، اهمیت فوق‌العاده‌ای در شکل‌گیری و تکامل رفتاری دارد. به همین دلیل، نخستین گروهی که باید مسئولیت آموزش فرزندان در زمینه تربیت جنسی و رفتار جنسی کودکان را بر عهده بگیرد، خانواده است. از این رو، در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به روش‌های برخورد مناسب با رفتار جنسی کودکان می‌پردازیم.

آگاه کردن خانواده از روند رشد روانی – جنسی کودکان و توانمند کردن آنان در برقراری رابطه خوب و مطلوب منجر به برخورد اصولی خانواده با مسائل و مشکلات جنسی کودک خواهد شد.

بدین ترتیب خانواده‌‌ها می‌توانند به راهنمایی و مشاوره در زمینه رفتار جنسی کودکان خود بپردازند. در این مقاله به بررسی و تحلیل این موضوع می‌پردازیم.

ابعاد مختلف رفتار جنسی کودکان

علاقه کودک به امور جنسی ممکن است تولید خجالت کند اما تا زمانی که در حیطه نظری خاص قرار گیرد مخرب نیست.

سوالات کودکان در روابط دو جنس مخالف با یکدیگر ممکن است اسباب خجالت شود. اما آنها اغلب اسباب ناراحتی شما را فراهم نمی‌سازند، و حتی از اینکه این موضوع خجالت‌برانگیز است ممکن است درک واضحی نداشته باشند.

اما وقتی این علاقه به شکل فعالیت جنسی در می‌آید واکنش شما از آرامش کمتری برخوردار خواهد بود و بیشتر حالت احساسی خواهد داشت.

این موضوع ممکن است موجب شود که کودکان با توجه به نا آگاهی و عدم پختگی فکری در مورد رابطه جنسی، اقدام به رفتاری جنسی کنند و والدین در صورت آگاهی از این موضوع عموما برخوردهای تندی با کودک می‌کنند.

احتمالا مطلبی پدر و مادر یک کودک را بیش از این ناراحت نمی‌کند که ببینند فرزندشان با سایر کودکان هم سال خود اقداماتی در زمینه‌های جنسی صورت می‌دهند.

نه تنها در مراحلی از دوران کودکی میل و اشتیاق جنسی شدید است، بلکه هم چنین کودکانی وجود دارند که به حکم طبیعت خود در مقایسه با دیگران به امور جنسی علاقمندتر هستند و برخورد با رفتار جنسی کودکان این گروه چالش‌برانگیزتر است.

تفاوت‌های فردی در رفتار جنسی کودکان

رفتار جنسی کودکان تحت تاثیر تفاوت‌های فردی آنها است. بچه ها در زمینه‌های علاقه به امور جنسی مانند سایر امور با هم تفاوت دارند. بعضی از بچه ها علاقه شدیدتری به مسایل جنسی نشان می‌دهند و درصدد هستند تا پاسخ‌های خود را بیابند.

در مقابل گروه دیگری هستند که در زمینه‌های جنسی از پویایی کمتری برخوردار هستند و به ندرت در این زمینه سوالی مطرح می‌کنند.

بعضی از بچه‌ها در تمام زمینه‌ها روش‌های غیرمستقیم را می‌پسندند. در مقابل گروهی هستند که نمی‌توانند در هیچ زمینه‌ای مترصد جواب شوند. اگر با این گروه درباره روابط جنسی در حیوانات حرف بزنید بهتر جواب‌های خود را به دست می‌آورند.

در زمینه سوال در مورد مسایل جنسی مسئله هوش و فراست در کار نیست. بعضی از کودکان باهوش اصولا به امور جنسی بی‌علاقه‌اند و گاهی کودک دیگری با آنکه از هوش کمتری برخوردارند یا کوچک‌ترو کم سال‌تر هم هستند کاملا گوش به زنگ می‌باشند.

کودک در رختخواب

ملاحظات لازم برای برخورد با مسائل جنسی کودکان

برای برخورد مناسب با رفتار جنسی کودکان باید ملاحظاتی را در نظر گرفت. نمی‌گوئیم از فعالیت‌های جنسی فرزند خود استقبال کنید.

با توجه به مسایل فرهنگی اغلب والدین ترجیح می‌دهند که فرزندشان از هر نوع درگیری جنسی اجتناب کنند. اما در برخورد با رفتار جنسی کودکان نیز به همان آرامش و صبر و حوصله‌ای که با سایر رفتارهای نامطلوب فرزندانتان روبرو می‌شوید، روبرو گردید.

وقتی فرزندتان به سنی می‌رسد که لطیفه‌های به اصطلاح جنسی و بی‌ادبانه می‌گوید، باید موضوع را با او در میان بگذارید و مانع از این طرز صحبت شوید. اما لزومی به این نیست که بی‌جهت ناراحت شوید و پریشان خاطر شوید.

این ماجرا نسل‌ها در کودکان وجود داشته و به نظر می رسد که در 11یا 12 سالگی به اوج خود برسد. البته این احتمال وجود دارد که شما از این شرایط ناراحت باشید اما کار چندان زیادی در زمینه این رفتار جنسی کودکان از شما ساخته نیست.

تحولات رفتارهای جنسی در کودکان

شاید این طور به نظر برسد که تعریف کردن لطیفه‌های زشت و تن دادن به بازی های جنسی ارتباطی با اولین تقاضای نوجوان شما برای راندن اتومبیل خانواده نداشته باشد. اما در واقع همه اینها بخشی از جریان رشد هستند که اغلب بچه ها آن را طی می‌کنند.

ابتدا آنها به مسایل جنسی و تفاوت‌های آن علاقمند می‌شوند. بعد به جنس مخالف خود توجه می‌کنند. اما در همین مدت نیز گاه نسبت به مسایل جنسی بی‌تفاوت و زمانی بسیار علاقمند هستند و حتی در این مورد نیز در بسیاری از مواقع اسباب ناراحتی و نگرانی پدر و مادر را فراهم می‌کنند.

نکته مهم این است که رشد جنسی در همه بچه ها به یک اندازه و به یک سرعت عاید نمی‌شود و به همین دلیل رفتار جنسی کودکان با هم تفاوت دراد. بدین لحاظ لازم است که پدر و مادر و به ویژه پدرها آرامش خود راحفظ کنند.

اما دانستن این موضوع که سایر والدین نیز با موقعیت مشابهی روبرو هستند و فرزندان آنها نیز گاه بیش از اندازه سریع و و زمانی بیش از اندازه کند حرکت می‌کنند باید بر اندازه صبر و شکیبایی پدر و مادر بیفزاید.

ممکن است آنها در شرایطی قرار گیرند که به سادگی مسایل رشدی مربوط به زندگی جنسی فرزندانشان را تحمل و حتی از آن استقبال کنند تا کودک و نوجوان مسیر رشد را بپیماید و به بلوغ برسد.

مادر و کودک در حال گفتگو

چگونه با کنجکاوی جنسی کودکان برخورد کنیم؟

یکی از جنبه‌های رفتار جنسی کودکان به سوالات آنها در این زمینه مربوط می‌شود. رفتار مناسب در ارتباط با کنجکاوی جنسی کودکان کدام است؟ سوالی که اغلب والدین بارها و بارها می‌پرسند این است که چگونه می‌توانم درباره روابط و مسائل جنسی با فرزندم حرف بزنم.

والدین به ندرت می‌پرسند که چگونه می‌توانم درباره جنگ با فرزندم حرف بزنم؟ در حالیکه دست کم به اعتقاد روانشناسان توضیح دادن جنگ به مراتب دشوارتر از توضیح دادن امور جنسی است.

توضیح دادن درباره ماهیت و طرز کار جهان نیز موضوعی به مراتب دشوارتر از توضیح مسایل جنسی به کودکان است.

دو شیوه مواجهه

روش اول: در مواجهه با اینکه چگونه می‌توان در مورد مسایل جنسی با کودکان صحبت کرد نخستین پیشنهاد این است که موضوع مسایل جنسی را امری طبیعی قلمداد کرده، بی خجالت درباره‌اش بحث کرد. والدین باید توجه کنند که به عنوان پدر و مادر می‌توانند سوالات فرزند را در این زمینه پاسخ بدهند.

پس در مواجهه با سوالات جنسی کودکان سعی کنید اعتماد به نفس داشته باشید و خجالت را کنار بگذارید. به خود اعتماد داشته باشید و خود را باور کنید. نه آنچه می‌گوئید بلکه طرز صحبت شما بیش از هر عاملی روی فرزند شما اثر می‌گذارد.

روش دوم: روش دوم این است که بگذارید تا سوالات خود کودک راهنمای صحبت شما باشد. احتمالا قانونی از این امن‌تر وجود ندارد.

ممکن است کودک سوالی را در مواقع مختلف بارها و بارها تکرار کند. به مرور با بالغ شدن و فهیم‌تر شدن کودک باید با جزئیات بیشتری به سوال او پاسخ دهید.

درک و رفتار جنسی کودکان متناسب با سن آنها فرق می‌کند. اطلاعاتی که کودک در 4 سالگی از شما می‌گیرد ممکن است در پنج سالگی برایش قابل درک باشد. با این حساب صرفا به این دلیل که قبلا به سوالی پاسخ داده‌اید از جواب دادن مجدد به آن طفره نروید.

اگر ما بزرگترها بتوانیم بدون احساس خجالت به سوالات فرزند خود درباره مسایل جنسی پاسخ دهیم به راحتی می‌توانیم به آنها جواب دهیم و احتمالا کار خود را بهتر انجام دهیم.

پاسخ گیج‌کننده ندهید

وقتی کودک در مورد مسایل جنسی سوال می پرسد مهم این است که وقتی به او اطلاعات می‌دهید او را گیج و سر درگم نکنید. اغلب اوقات وقتی ما با فرزندان خود درباره امور جنسی حرف می‌زنیم از روی خجالت به قدری مغشوش هستیم که او را از آنچه بوده گیج‌تر می‌کنیم.

وقتی کودک 5 ساله می‌پرسد بچه از کجا می‌آید، کافی است به او بگویید بچه در شکم مادر رشد می‌کند. در این توضیح خیلی وارد جزئیات نشوید تا کودک دچار سردرگرمی نشود.

رفتار جنسی کودکان در زمینه پرسیدن سوالات جنسی متفاوت است. بعضی بچه ها مترصد پاسخ‌های ساده و مستقیم هستند اما برای بعضی از والدین دادن جواب مستقیم ساده نیست. بعضی از بچه ها هم نمی‌توانند سوالات خود را با صراحت بپرسند.

اگر برای شما گفتگوی صریح درباره امور جنسی با فرزندتان دشوار است، بهرین کار این است که به او یک کتاب کودک مناسب در این زمینه بدهید تا مطالعه کند.

بعضی والدین معقدند که خود به کودک پاسخ دهند بجای اینکه کتابی را به او معرفی کنند. با این حال بهتر است یک کتاب کودک مرتبط و متناسب با سن به او معرفی شود تا کودک سوالات خود را از دوستان بی‌تجربه خود نپرسند.

دو کودک در حال صحبت کردن

ملاحظاتی برای پاسخ به سوالات کودکان

به احتمال زیاد اگر شما به سوالاتی که او درباره سایر امور از شما می‌پرسد جواب کافی داده باشید و جواب کودک را با این جمله که ساکت باش و ازین حرف‌ها نزن نداده باشید کودک حتما در مورد مسائل جنسی از شما سوال خواهد کرد.

اما اگر فرزند شما به سنی رسیده است که باید از اینگونه سوالات بپرسد اما حرفی نمی‌زند به احتمال زیاد به این نتیجه می‌رسید که او به جواب مورد علاقه خود رسیده است و احتمالا اطلاعات مورد نیاز خود را از دوستانش گرفته است. در این زمان باید از درستی اطلاعات او مطمئن شوید.

چه زمانی درباره مسائل جنسی با بچه ها حرف بزنیم؟

مسلما هرچه در در مورد سوالات و رفتار جنسی کودکان صراحت بیشتری به خرج دهید و کمتر خجالت بکشید بهتر است. اما باید زمان مناسب آن را یافت. بچه ها در مراحل خاصی از رشد خود به دانستن اطلاعاتی در این زمینه علاقمندند. توجه به مراحل زیر اطلاعاتی دراین زمینه فراهم می آورد.

3 ساله‌ها: شروع علاقمندی بچه ها: کودک در این سن و سال از شنیدن جواب مادر که نوزاد در شکم مادر رشد می‌کند از موضوع سر در نمی‌آورد. اما همین قدر می‌فهمد که بچه ها از بیمارستان یا زایشگاه به منزل می‌آیند.

4 ساله‌ها: می‌پرسند که بچه از کجا می آید: ممکن است جواب مادر که کودک داخل شکم مادر رشد می کند را بپذیرد. اما امکان پذیرفتن اینکه کودک را می‌توان خرید را هم قبول می‌کنند.

ممکن است فرزند 4 ساله شما بپرسد که نوزاد چگونه از شکم مادر خارج می‌شود. ممکن است کودک گمان کند که نوزاد از ناف مادر زائیده می‌شود.

5 ساله‌ها: کودکان 5 ساله به نوزادها علاقمندند و دوست دارند که خود صاحب فرزند شوند و بسیاری در بازی های خود این را به نمایش می‌گذارند. کودکان 5 ساله هم سوال بچه از کجا می‌آید را می‌پرسند. حالا اغلب آنها این پاسخ را که بچه از شکم مادر زائیده می‌شود، را می‌پذیرند.

روش پاسخ به کنجکاوی جنسی کودکان

توصیه‌ها در ارتباط با کنجکاوی جنسی کودکان

در مواجه با سوالات و رفتار جنسی کودکان بویژه سوالاتی که مرتبط با تولد فرزند است پاسخ‌ها و برخوردهای زیر توصیه می‌شود:

با کودک برخورد قهری و تند نکنید، به او نگویید ” ازین حرفا نزن” و یا “به این مسائل دخالت نکن”. برخوردهای قهری علاوه بر سرخورده کردن کودک بدتر آنها را کنجکاو می‌کند.
با ندادن پاسخی درست و قانع نکردن کودک موجب گرایش او برای یافتن پاسخ سوالش از دوستانش و دیگران می‌شوید.
کودکان را با موضوعات جزئی مسائل جنسی و رابطه جنسی که متناسب با سنش نیست آشنا نکنید.
به کودک دروغ نگویید زیرا در آینده با شناخت دقیق موضوع ممکن است به شما بدبین شود.
سعی کنید تا جایی که به رابطه جنسی اشاره نکنید به کودک اطلاعات درست بدهید مانند اینکه کودک در داخل شکم مادر رشد می‌کند.
اگر کودک پرسید که چرا مجردها و بچه ها نمی‌توانند بچه‌دار شوند به او بگویید که بچه‌دار شدن در بزرگسالی و آن هم بعد از ازدواج امکانپذیر است.

نکات کلیدی و کاربردی در برخورد با رفتار جنسی کودکان

در مواجهه با رفتارهای جنسی کودکان راهکارهای زیر به والدین توصیه می‌شود:

موضوع را نادیده نگیرید و به راحتی از آن نگذرید. چون ممکن است در آینده‌ای نزدیک رفتارهای پرخطری مشاهده شود.
از برخورد قهری و تند با کودک خودداری کنید.
در برخورد با چنین شرایطی جدی باشید ولی توام با احترام.
برای تقبیح این موضوع به مسئله حریم شخصی اشاره کنید. به کودکتان بفهمانید که حفظ حریم شخصی بویژه در رابطه با مسائل جسمانی بسیار مهم و ضروری است.