مهارت حافظه شنیداری که بخشی از ادراک شنیداری را تشکیل میدهد، یک توانایی مهم برای برقراری ارتباط، پیشرفت در مدرسه و موفقیت در زندگی بزرگسالی است. به همین دلیل در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به مهارت حافظه شنیداری و معرفی بازی هایی برای تقویت آن در کودکان میپردازیم.
اهمیت مهارت های شنیداری در کودکان
مهارت های شنیداری همه ابعاد رشد کودک را تحت تاثیر قرار میدهند. مهارتهای شنیداری که انتظار داریم فرزندانمان آن را توسعه دهند، میتواند مواردی از قبیل زیر ار شامل شود:
- توسعه حافظه و مفهوم برای یک کلمه
- درک صداها و هجاها برای یادگیری
- پاسخ مناسب به درخواستهای شفاهی
- پیروی از دستورالعملهای ساده
- پاسخ به سوالات رایج
- تکمیل یک پیام زبانی معمول با استفاده از محتوای شنیداری
- توالی دو، سه و چهار عنصر حیاتی در یک پیام
- شناسایی تصویر مربوط به یک داستان صوتی
- پاسخ به سوالات رایج در مورد یک موضوع یا داستان آشنا
- ادغام اطلاعات جدید در مورد یک موضوع با اطلاعات موجود.
مهارت حافظه شنیداری چیست؟
مهارت حافظه شنیداری (Auditory memory skills) یکی از جنبههای ادراک شنیداری است. این شامل توانایی به خاطر سپردن آنچه شنیده میشود و به خاطر آوردن آن است.
به عبارت دیگر، مهارت حافظه شنیداری توانایی ما در حفظ و یادآوری اطلاعاتی است که میشنویم.مهارت حافظه شنیداری به ما امکان میدهد دستورالعملهای طولانیتر و پیچیدهتر را پردازش و درک کنیم.
برای کودکانی که مهارت حافظه شنیداری آنها ضعیف است، پیروی از دستورالعملها و یادگیری بسیار چالشبرانگیز است.
تاثیر مهارت حافظه شنیداری بر یادگیری کودک
مهارت حافظه شنیداری مهم است زیرا کودک شما باید این را به کار گیرد تا بتواند آنچه را که میشنود، بفهمد و بتواند دستورالعملها و حرفهای معلم را در مدرسه دنبال کند.
این مهارت جدا از اینکه به طور کلی در مدرسه و یادگیری بسیار مهم است، بخش مهمی از رشد ادراک شنیداری است. مهارت حافظه شنیداری همچنین تا حد زیادی توانایی خواندن کودکان را تعیین میکند.
کودک باید یاد بگیرد که چگونه صداها را به خاطر بسپارد و با صداها کار کند تا بتواند کلمات را در هنگام خواندن و املا به درستی رمزگشایی کند. بنابراین تقویت مهارت حافظه شنیداری یک جنبه مهم از تربیت کودکان پیش از سن مدرسه است.
نقش حافظه شنیداری در یادگیری زبان
حافظه شنیداری به ما در به حاطر سپردن صداها (به ویژه زبان کلامی) کمک میکند. بدون حافظه شنوایی، ما قادر به پردازش، به خاطر سپردن یا به خاطر آوردن اطلاعات نخواهیم بود (بلیس، 2003). بنابراین، میتوانید ببینید که تقویت حافظه شنیداری چقدر برای یادگیری زبان حیاتی است!
کودکان با گوش دادن به دیگران زبان را یاد میگیرند، صداها و کلمات را در مغز خود ذخیره میکنند و زمانی که صداها را زیاد شنیدند، آنها را تولید میکنند.
یادگیری زبان یک فرایند بسیار پیچیده و شامل مهارت های زیادی است، اما بدون حافظه شنیداری، توسعه زبان عملا غیرممکن خواهد بود!
درست مانند بسیاری از مهارت های دیگر، حافظه شنیداری با رشد کودکان رشد میکند، با این حال، برخی از کودکان ممکن است آن را دشوارتر از سایرین بدانند.
عواض ضعف مهارت حافظه شنیداری در کودکان
کودکانی که مهارت های حافظه شنیداری ضعیفی دارند، نمیتوانند اطلاعات حیاتی را به خاطر بسپارند و بهمنظور حرکت به مرحله بعدی یک کار، از آنها استفاده کنند.
این کودکان زمانی که یک کار ایجاب میکند که یک سری موارد را به خاطر بسپارند و در پاسخ به دستورالعملها، ایدههایی تولید کنند و سپس ایدههای خود را بیان کنند، دچار تزلزل میشوند.
توجه به این نکته مهم است که مشکلات حافظه شنیداری با اختلال پردازش شنوایی متفاوت است، اما راهکارهایی که برای افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی توصیه میشود، میتواند برای کودکانی که مشکلات حافظه شنوایی دارند نیز مفید باشد.
بازی هایی برای نقویت مهارت حافظه شنیداری
در اینجا بازی هایی برای تقویت مهارت حافظه شنیداری در کودکان را معرفی میکنیم. هر یک از بازی ها به کودکان کمک میکند تا مهارت حافظه دیداری را به درستی در خود توسعه دهند.
این مهارت علاوه بر تقویت انواع هوش مثل هوش کلامی زبانی و بهبود مهارتهای پایه مثل مهارت روابط بین فردی به آنان کمک میکند تا در مدرسه پیشرفت کنند، چه در خواندن، چه در زبان و چه در ریاضیات.
بازی صداهای محیطی
یک راه تقویت مهارت حافظه شنیداری این است که صداهای مختلف را در اطراف خانه ضبط کنید.
اگر حیوان خانگی دارید، صدای او یا ماشین ظرفشویی، سشوار و غیره را ضبط کنید. صداهایی را که ضبط کردهاید برای فرزندتان پخش کنید و از او بخواهید صدا را تشخیص دهد.
این بازی به آنها اجازه میدهد تا به آنچه قبلا میدانند فکر کنند و برای تشخیص صداهای مختلف، آنها را به خاطر بسپارند.
بازی صندلیهای موسیقی برای تقویت مهارت حافظه شنیداری
صندلیهای موسیقی یک بازی سرگرمکننده است که بچه ها در هر سنی آن را دوست خواهند داشت.
صندلی ها را به صورت دایره ای بچینید و یک صندلی کمتر از تعداد افرادی که بازی میکنند، داشته باشید. موسیقی را روشن کنید و در اطراف صندلیها قدم بزنید.
هر زمان که موسیقی متوقف میشود، همه برای پیدا کردن یک صندلی به مسابقه میپردازند.
فردی که صندلی برای نشستن ندارد، از بازی بیرون میرود. این بازی شامل گوش دادن به موسیقی و عکسالعمل سریع در پایان آن است.
بازی آهنگخوانی
از فرزندتان بخواهید آهنگ جدیدی یاد بگیرد. سپس از او بخواهید آن را برای شما بخواند! این بازی میتواند با استفاده از اسباب بازی آلات موسیقی انجام شود.
در این صورت این بازی علاوه بر تقویت مهارت حافظه شنیداری به بهبود هوش موسیقایی و هوش بدنی جنبشی و مهارت های حرکتی او نیز کمک خواهد کرد.
همچنین کودک میتواند یک شعر جدید از کتاب شعر و ترانه کودکانه یاد بگیرید. این کار مهارت حافظه شنیداری کودکان را در حالی که سعی میکنند اشعار را به خاطر بسپارند، فعال میکند.
بازی گنج یابی برای بهبود مهارت حافظه شنیداری
چیزی را پنهان کنید که کودک شما از آن لذت میبرد، خواه یک اسباب بازی سرگرمکننده باشد یا یک وسیله مورد علاقه او.
سپس، به او سرنخهایی بدهید که کجا گنج خود را پیدا کنند. مثلا: باید سه قدم بروی سمت راست.
هدف این است که در نهایت چندین دستورالعمل به طور همزمان ارائه شود، بنابراین به خاطر سپردن آن دشوارتر است.
تکرار به ترتیب کلمات
یک بازی جالب برای تقویت حافظه شنیداری این است که کلماتی را فهرست کنید و از فرزندتان بخواهید آنها را به ترتیب صحیح به شما بگوید.
این فهرست میتواند شامل اعداد، کلمات، و غیره باشد. از تعداد کلمات کم شروع کنید و هر بار یک کلمه به آن اضافه کنید.
این تمرین همچنین به مهارت حافظه شنیداری متوالی آنها کمک میکند.
نقاشی برای تقویت حافظه شنیداری
موضوعی در ذهن خود انتخاب کنید تا کودکتان آن نقاشی کند. سپس تصویر ذهنی خود را ابتدا با جملات کوتاه و سپس با جملات بیشتر و طلانیتر برای کودک بیان کنید.
کودک باید آنجه را شنیده است نقاشی کند. این بازی به تقویت حافظه شنیداری کودکان کمک زیادی خواهد کرد.
بازی های زنجیره ای
این یکی دیگر از بازی های شنیداری سرگرمکننده برای کودک است. با عبارت «به فروشگاه رفتم و … خریدم.» شروع کنید و یک مورد اضافه کنید. مثلا: «به فروشگاه رفتم و میوه خریدم.»
سپس فرزند شما آن عبارت را تکرار می کند – آنچه شما خریدهاید – و سپس یک مورد را به لیست اضافه میکند. مثلا: «به فروشگاه رفتم و میوه و شکلات خریدم.»
سپس نوبت شماست که جمله او را تکرار کنید و یک مورد جدید اضافه نمایید. به افزودن موارد ادامه دهید تا زمانی که یکی از شما یک مورد را فراموش کند.
در این بازی شما به نوبت میتوانید یک قسمت از اطلاعات را به یک لیست اضافه کنید و هر نوبت باید لیست را به طور کامل به خاطر بیاورید.
برای جالبتر شدن این بازی میتوانید به مواردی در دستههای مختلف فکر کنید:
به فضا رفتم و دیدم…..
رفتم پارک و بازی کردم….
به باغ وحش رفتم و دیدم…
همچنین میتوانید با افزودن توضیحات به آیتم خود، عنصر دیگری به این بازی ها اضافه کنید. بنابراین به جای دیدن یک ببر در باغ وحش، میتوانید یک ببر با راه راه را ببینید. به جای اینکه فقط یک میمون را ببینید، می توانید یک میمون را ببینید که یک موز میخورد.
این بازی باعث تقویت حافظه شنیداری کودکان میشود. زیرا سعی میکنند لیست طولانی از موارد همراه با جزئیات را به خاطر بسپارند.
بازی ارسال پیام
برای تقویت حافظه شنیداری، از فرزندتان بخواهید برای افراد دیگر خانه پیام شما را به طور شفاهی منتقل کند. چیزی شبیه این بگویید: «به جانی بگو که باید جوراب سبزش را بردارد.»
سپس ببینید آیا فرزند شما پیام را به درستی ارسال میکند و همه جزئیات را درج میکند. به مرور میتوانید پیام را طولانیتر و پیچیدهتر کنید.
آنچه را که شنیدید به خاطر بسپارید
قبل از انجام یک فعالیت یا بازی، کلمه یا عبارتی را که از قبل میداند به کودک بگویید و از او بخواهید آن را به خاطر بسپارد.
سپس یک فعالیت انجام دهید. این میتواند هر فعالیتی باشد. میتوانید با خمیر بازی چیزی بسازید یا یک بازی لگو انجام دهید.
پس از انجام فعالیت، از فرزندتان بخواهید که کلمه یا عبارت را به شما بگوید. این فعالیت به تقویت حافظه شنوایی بلند مدت کمک میکند.
بازی یادآوری داستان برای تقویت حافظه دیداری
خواندن برای فرزند شما یک فعالیت ساده است اما ارزش زیادی دارد.
بخشی از یک کتاب داستان با صدای بلند بخوانید. ببینید به کودک خود بگویید که به دقت به داستان گوش دهد..
در نهایت، ببینید آیا او میتواند آنچه را که در ابتدای داستان اتفاق افتاده است، به خاطر بیاورد.
بازی زمزمه
با نشستن در یک دایره شروع کنید. یک نفر به عبارتی فکر میکند و آن را با فرد کناری خود زمزمه میکند. سپس، آن نفر نیز عبارت را به گوش نفر کنارش زمزمه میکند.
در نهایت، نفر آخر آنچه را که شنیده است با صدای بلند تکرار میکند. هدف این است که سعی کنید عبارت به طور صحیح تا نفر آخر منتقل شود. اغلب این اتفاق نمیافتد که باعث میشود این بازی پر از سرگرمی و خنده باشد.
بازی خرید
طیف وسیعی از حدود 6 شیء روزمره – یک قاشق، یک عروسک، یک کاسه، یک ماشین بازی و غیره را تهیه کنید و از کودک خود بخواهید تا هنگام خرید کردن، اشیاء خاصی را جمعآوری کند.
میتوانید از یک سبد خرید کوچک یا یک کیف استفاده کنید تا آنها بتوانند اقلام را در آن قرار دهند. از یک سطح آسان مثلا خرید اسباب بازی شروع کنید، مثلاً 2 کالا و همان طور که آنها این کار را آسانتر میدانند، به سمت 3 و سپس 4 کالا بروید.
مثلا به او بگویید: لطفا برای من یک عروسک و یک لگو بخرید؟
پس از هر بار، اطمینان حاصل کنید که کودک خرید را کامل انجام داده است. برای روش دیگر این بازی، به جای درخواست خرید، از او اشیایی از اطراف خانه بخواهید. به عنوان مثال یک مسواک (بنابراین آنها باید به حمام بروند) یا یک جوراب (از اتاق خواب). به این ترتیب آنها باید در خانه حرکت کنند و آنچه از آنها خواستهاید را به خاطر بسپارند.
حرف پایانی تقویت حافظه شنیداری
تقویت مهارت حافظه شنیداری نقش زیادی در روابط، یادگیری زبان و پیشرفت تحصیلی کودکان دارد.
در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید بازی هایی را برای تقویت حافظه شنیداری کودکان معرفی کردیم.
علاوه بر این بازی ها استفاده از اسباب بازی های تقویت حافظه شنیداری برای این منظور مفید خواهد بود.
منابع:
https://empoweredparents.co/auditory-memory-games/
https://speechbloguk.com/games-to-improve-auditory-memory/
https://www.mabletherapy.com/blog/2017/01/04/auditory-memory-language-development