ما به‌عنوان والدین، عموما هر کاری که می‌توانیم انجام می‌دهیم تا فرزندانمان را ایمن و سالم نگه داریم. با دسترسی گستره کودکان و نوجوانان به اینترنت و فضای مجازی خطرات جدیدی امنیت و سلامت آنها را تهدید می‌کند. از این رو، در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به نقش والدین در حفظ سلامت و امنیت کودکان در فضای مجازی و اینترنت می‌پردازیم.
امروزه والدین با چالش‌های جدیدی در تربیت کودک و نوجوان مواجه هستند. یکی از مهمترین آنها خطراتی است که از طریق فضای مجازی و اینترنت کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند.
در دنیای امروزی فناوری اطلاعات از طریق اینترنت و فضای مجازی به تمام حوزه‌های زندگی ما هجوم آورده است. بدون شک، مزایای متعددی در ارتباط با اینترنت و فضای مجازی وجود دارد که سطح قابل توجهی از سهولت را در سبک زندگی روزمره ما اضافه می‌کند. تردیدی نیست که اینترنت امروزه نقش مهمی در هر جنبه‌ای از زندگی ما ایفا می‌کند.
کودکان نیز فضای مجازی را بستری جالب و هیجان‌انگیز برای سرگرمی و یادگیری می‌دانند. اما خطرات بالقوه فراوانی نیز در این بستر آنلاین و مجازی وجود دارد که در صورت مدیریت و رسیدگی به آنها با احتیاط و دقت می‌تواند منبع آموزش و سرگرمی موثر برای همه باشد.
به همین دلیل در این مقاله به راهکارهایی که والدین برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی در پیش بگیرند، می‌پردازیم.
چالش‌های فضای مجازی و اینترنت برای امنیت و سلامت کودکان
والد بودن می‌تواند تلاشی پربار اما استرس‌زا باشد، و در دنیای آنلاین امروزی، این فقط خطرات فیزیکی برای فرزندان نیست که باید در راهکارهای تربیت کودک و نوجوان در نظر گرفته شود.
دنیای آنلاین می‌تواند ترسناک باشد، به خصوص برای والدینی که فرزندانشان هنوز در برابر خطرات آسیب‌پذیر و بی‌دفاع هستند. با این حال، بهتر است که مزایا و معایب دیجیتال شدن را بشناسیم و سعی کنیم با استفاده از راهکارهای پیش‌گیرانه به حفظ سلامت و امنیت کودکان در فضای مجازی بپردازیم.
دادن تبلت یا گوشی هوشمند به کودک برای سرگرم کردن آنها برای سرگرم کردن کودکان یا آموزش برای مدتی کوتاه اغلب یک فعالیت بی خطر و بی ضرر است. اما، به نوبه خود، استفاده نامحدود و بدون نظارت نیز می‌تواند راه را برای مشکلاتی از قبیل زیر هموار کند:
- کودکان ممکن است به محتوای نامناسب دسترسی پیدا کنند.
- استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به آزار و اذیت سایبری منجر شود (چه به عنوان یک قربانی یا به عنوان یک محرک).
- ممکن است انتظارات غیرواقعی از ظاهر یا سبک زندگی خود در کودکان و نوجوانان شکل بگیرد.
- امکان انحرافات جنسی.
- احتمال به اشتراک‌گذاری بیش از حد اطلاعات خصوصی.
- امکان رفتارهای پرخطر مانند ملاقات با غریبه‌ها و سوءاستفاده احتمالی.
راهکارهای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی و اینترنت
چه بخواهیم چه نخواهیم استفاده از اینترنت و فضای مجازی، بویژه پس از همه‌گیری کرونا و مجازی شدن آموزش مدارس، به بخشی از زندگی بچه ها تبدیل شده است.
بر اساس تحقیقات اخیر اینترنت و فضای مجازی، امکانات خلاقانه و ارتباطی بسیاری را برای برای تقویت هوش و بعضا بهبود مهارتهای پایه کودکان فراهم می‌کند. با این حال، پلتفرم‌های رایج به اندازه کافی برای محافظت از کودکان در این فضای آنلاین امن و مطمئن نیستند.
به همین دلیل، این وظیفه والدین است که تدابیری را برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی و اینترنت اتخاذ کنند.
در ادامه راهکارهایی را برای در پیش گرفتن اقدامات لازم برای حفظ و ارتقای سلامت و امنیت کودکان در فضای مجازی معرفی می‌کنیم.
برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی فعال باشید.
رسیدگی به مسائل قبل از تبدیل شدن به مشکلات واقعی آسان‌تر است. در اینجا مهمترین کارهایی است که می‌توانید برای فعال بودن انجام دهید:
از امکانات کنترل‌های والدین استفاده کنید.
اجازه ندهید فرزندانتان با خشونت، پورن یا محتوای دیگری که نمی‌خواهید ببینند، برخورد کنند. یک رویکرد رایج این است که جستجوی امن گوگل (Google SafeSearch) را فعال کنید.
عاقلانه است که بدانید چگونه از کنترل‌های والدین، محدودیت‌های جستجوی ارائه شده توسط مرورگرهای وب، ارائه‌دهنده خدمات اینترنت و دستگاه‌ها استفاده کنید.
ویژگی فیلترهای جستجوی ایمن در Google سایت‌هایی را که دارای مطالب جنسی صریح هستند مسدود می‌کند.
اگرچه این ابزار صددرصد دقیق نیست، اما کنترل‌های والدین می‌توانند به جلوگیری از دیدن و دسترسی فرزندتان به بیشتر مطالب خشونت‌آمیز یا جنسی کمک کنند.
برای این منظور بررسی کنید که مرورگرهای شما از گوگل به عنوان موتور جستجوی پیش فرض استفاده می کنند.
از فایروال استفاده کنید.
از اتصالات غیرمجاز به رایانه خود جلوگیری کنید و مطمئن شوید که فایروال همیشه کار می‌کند.
بدانید فرزندتان با چه کسانی ارتباط برقرار می‌کند.
از اینکه فرزندانتان حضوری و آنلاین با چه کسانی معاشرت می‌کنند آگاه باشید. با فرزندان خود در مورد روابط آنلاین صحبت کنید.
در مورد مسائلی مانند آزار و اذیت سایبری و اینکه چگونه دوستی‌های حضوری ممکن است در دنیای دیجیتال کمی متفاوت به نظر برسند، بحث کنید.
پیشگیری کلید ایمنی است، اما کنترل‌های والدین مانند مسدود کردن وب‌سایت‌ها نمی‌تواند یک راه حل مداوم باشد. با بزرگتر شدن کودکان کارایی این روش کمتر می‌شود و هک کردن آنها برای بچه ها آسان‌تر خواهد بود.
کنترل‌های والدین جایگزین مکالمات معنادار نیستند. راه نهایی باید این باشد که بچه های بزرگتر استفاده از اینترنت خود را بدون کنترل والدین تنظیم کنند.
تعیین قوانین و حد و مرز فعالیت در فضای مجازی
تعیین حد و مرز برای امنیت کودکان در فضای مجازی و اینترنت ضروری است. اگر فرزندان شما مدت زیادی را بدون قوانین از فضای آنلاین استفاده کرده‌اند صبور باشید.
آنها ممکن است به زمان نیاز داشته باشند تا با انتظارات جدید شما سازگار شوند. مسائلی که باید در مورد آنها فکر کنید عبارتند از:
مدت زمان استفاده از اینترنت و فضای مجازی
- فقط آخر هفته‌ها؟
- مقدار مشخصی از ساعات در هفته؟
- بچه های شما چه ساعتی می توانند آنلاین بپرند.
- صبح قبل از مدرسه؟
- عصر بعد از اتمام تکالیف؟
- بعد از دوش گرفتن؟
جستجوها و فعالیت‌های مجاز در اینترنت
- پست الکترونیک؟
- گفت و گو با دوستان؟
- تحقیق برای انجام تکالیف؟
- به موسیقی گوش دهید و ویدیوهای یوتیوب را تماشا کند؟
- در شبکه‌های اجتماعی شرکت کند؟
البته قوانین از خانواده ای به خانه دیگر متفاوت است، اما اینها مواردی هستند که باید در نظر داشته باشید. به قوانینی که تعیین کرده‌اید پایبند باشید تا فرزندانتان آنها را جدی بگیرند.
افزایش دانش سایبری برای ارتقای امنیت کودکان در فضای مجازی
برای اینکه مراقب دسترسی کودکتان به اینترنت باشید، مطمئن شوید که برنامه‌ها و تهدیدات مرتبط با آن را به خوبی می‌شناسید. اگر دانش سایبری کافی ندارید، اطمینان از امنیت فرزندتان یک چالش خواهد بود.
از این رو، با به‌روزرسانی‌های دنیای سایبری آشنا شوید و بدانید که چگونه حساب‌ها و پروتکل‌های امنیتی را مدیریت کنید تا کودک خود را از هرگونه استفاده آسیب‌پذیر از اینترنت در امان نگه دارید.
خود را در مورد راه‌های ایمن بودن در شبکه‌های اجتماعی آموزش دهید تا بتوانید بهترین توصیه را به فرزندان خود ارائه دهید.
در شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌هایی که فرزندانتان استفاده می‌کنند ثبت‌نام کنید و نحوه استفاده از تنظیمات حریم خصوصی و مکانیسم‌های گزارش‌دهی را بیاموزید.
در مورد اینکه چگونه آنها می‌توانند در شبکه های اجتماعی ایمن بمانند، صحبت کنید، از جمله صحبت کردن با یک فرد مورد اعتماد در صورت نگرانی، و آگاهی از خطرات و جرایم اینترنتی که ممکن است امنیت کودکان در فضای مجازی را تهدید کند.
به فرزندان خود در مورد حریم خصوصی آموزش دهید.
کودکان در رسانه‌های اجتماعی و دستگاه‌های هوشمند با نوک انگشتان خود بزرگ می‌شوند. آنها خود را در صفحه نمایش‌های مختلف از جمله تلویزیون، تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها، لپ تاپ‌ها، کنسول های بازی غوطه‌ور می‌کنند.
کنترل دائم استفاده فرزندان از اینترنت و فضای مجازی ممکن است سخت باشد، اما آموزش ایمنی به او هرگز زود نیست. نکات زیر را به او آموزش دهید:
- اطلاعات شخصی و خصوصی خود را در اختیار افراد آنلاین قرار ندهد.
- فرزندانتان را تشویق کنید که وقتی کسانی در اینترنت از آنها درخواست اطلاعات می‌کنند به شما بگویند.
- رمزهای عبور قوی ایجاد کنند.
- قبل از ملاقات حضوری با شخصی از طریق اینترنت، از والدین اجازه بگیرید.
- هنگام استفاده از یک دستگاه عمومی از همه حساب‌های خود در همه پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارج شوند.
- مراقب چیزهای رایگان باشند. به فرزندان خود بگویید که مجرمان از بازی‌ها، برنامه‌ها، آهنگ‌های زنگ رایگان و موارد مشابه به عنوان طعمه برای مخفی کردن بدافزارها استفاده می‌کنند.
- قبل از دانلود هر چیزی، از بچه های کوچکتر بخواهید که اجازه شما را بگیرند.
حفاظت از هویت برای افزایش امنیت کودکان در فضای مجازی
بزرگترین تهدیدی که فضای مجازی ایجاد می‌کند، افشای هویت شما به جهان است. مطمئنا نمی‌خواهید که افراد بدخواه از پارامترهای هویتی مانند نام، آدرس، جزئیات حساب بانکی، شماره پاسپورت و غیره استفاده کنند.
از این رو مهم است که فرزندان خود را از خطرات احتمالی ناشی از افشای اطلاعات هویتی آگاه کنید.
علاوه بر مدیریت اطلاعات شخصی در فضای مجازی، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را که کودک شما از آن استفاده می‌کند، بررسی کنید تا کودک را در برابر غریبه‌ها و سایر عناصر ناخواسته در امان نگه دارید.
اگر فرزند شما کاربر معمولی شبکه‌های اجتماعی است، باید از خطر عمومی شدن اطلاعات شخصی یا تصاویر پس از انتشار آن آگاه باشد. آنها به طور کامل عواقب افشای اطلاعات شخصی آنلاین را درک نمی‌کنند و باید به آنها آموزش دهید.
حفاظت از ابزارهای هوشمند آنلاین را جدی بگیرید.
گاهی اوقات، اگر کودکان مشغول بازی کردن یا تعامل با همسالان اجتماعی به صورت آنلاین باشند، تمایل دارند به‌روزرسانی‌های موجود را نادیده بگیرند.
برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی به آنها بیاموزید که به‌روزرسانی نرم‌افزارهای رایانه‌ای را جدی بگیرند.
برای امنیت اطلاعات و ورود های شما از اهمیت بالایی برخوردار است که به‌روز رسانی‌ها را به موقع اجرا کنید.
از این رو، باید به کودکان آموزش داده شود که زمان‌های به‌روزرسانی را در زمان و زمانی که روی صفحه ظاهر می‌شوند اجازه دهند تا از استفاده ایمن از اینترنت اطمینان حاصل شود.
فعالیت‌های آنلاین کودکان را به دقت بررسی کنید.
باید مطمئن شوید که آیا فرزند شما مسئولانه از اینترنت استفاده می‌کند یا نه. حداقل هفته‌ای یک بار فعالیت‌های آنلاین کودک خود را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که او به محتوای نامناسب دسترسی ندارد. به بازی خاصی معتاد نشده است یا با افراد یا سایت‌هایی که از نظر سبک و کاربرد نامناسب هستند تعامل نمی‌کند.
امروزه نرم‌افزاها و افزونه‌های کنترل والدین در دسترس است که از طریق آنها می‌توانید با محدود کردن دسترسی فرزندان خود از امنیت آنها در فضای مجازی اطمینان حاصل کنید.
حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی در برابر زورگویی سایبری
این روزها زورگویی سایبری یک اصطلاح رایج است و موارد زیادی از قلدری کودکان به صورت آنلاین گزارش شده است که اغلب منجر به نتایج اسفبار و حتی مرگبار نیز شده است. مراقبت کنید که کودک شما طعمه هر نوع آزار و اذیت سایبری نشود.
اگر مراقب شیوه‌های اینترنتی فرزندتان باشید، برای شما آسان‌تر خواهد بود که اگر کسی یا هر جامعه‌ای در حال تلاش برای قلدری کودک شماست، ردیابی کنید و اقدام مناسب را انجام دهید.
با فرزندتان در مورد فعالیت آنلاین او به طور صریح صحبت کنید.
به محض اینکه فرزندتان شروع به دسترسی به اینترنت کرد، با او در مورد مطالبی که می‌خواند، تماشا می‌کند و با چه کسانی به صورت آنلاین ارتباط برقرار می‌کند صحبت کنید.
از فرزندتان بپرسید که از چه سایت‌هایی بازدید می‌کند یا از چه برنامه‌هایی استفاده می‌کند، فهرستی بنویسید و با هم آنها را بررسی کنید.
با فرزندتان در مورد آنچه که فکر می‌کنید مناسب است صحبت کنید و به او یادآوری کنید که این ممکن است برای سایر والدین و فرزندانشان متفاوت باشد.
به صحبت‌های فرزندتان گوش دهید و در مورد آنچه برای خانواده شما مناسب است به توافق برسید. به یاد داشته باشید زمانی فرا می‌رسد که آنها خارج از محل امن خانه به اینترنت دسترسی خواهند داشت و شما می‌خواهید آنها را برای آن زمان آماده کنند.
بسیار مهم است که به آنها در مورد شهرت آنلاین خود نیز آموزش دهیم، و اینکه چگونه باید مراقب رفتار، تعامل با مردم و هویت خود در چنین فضای عمومی باشند. آنها باید همیشه به یاد داشته باشند که اینترنت یک فضای خصوصی نیست.
رایانه و دستگاه‌های آنلاین را در جایی که بتوانید آنها را ببینید نگه دارید.
برای حفظ امتیت کودکان در فضای مجازی همیشه بر زمان آنلاین بودن فرزندتان نظارت داشته باشید، به ویژه کودکان کوچکتر. رایانه را در یک نقطه مرکزی در خانه قرار دهید تا به راحتی مراقب کارهایی که فرزندتان به صورت آنلاین انجام می‌دهد و مشاهده می‌کند، باشید.
برای دستگاه‌های تلفن همراه، رمز عبور را در اختیار کودکان قرار ندهید تا نتوانند بدون اطلاع شما آنلاین شوند. همچنین می‌توانید توافق کنید که در اتاق خواب تبلت، لپ تاپ یا بازی اینترنتی وجود نداشته باشد.
برای بچه‌های کوچکتر، می‌توانید پس از آنلاین شدن فرزندتان، سابقه مرورگر را بررسی کنید تا ببینید از چه سایت‌هایی بازدید می‌کند.
بدیهی است که با بزرگتر شدن کودکان و یاد گرفتن چگونگی پاک کردن تاریخچه، این نوع کنترل سخت‌تر می‌شود.
بدانید دوستان آنلاین فرزندانتان چه کسانی هستند.
به عنوان بزرگسالان، ما می‌دانیم که برخی از افراد آنلاین آن طور که تظاهر می‌کنند، نیستند، اما کودکان و نوجوانان می‌توانند در مورد اینکه با چه کسی چت می‌کنند، ساده‌لوحانه برخورد کنند.
برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی مطمئن شوید که در حلقه‌های رسانه‌های اجتماعی فرزندتان دوستان و مخاطبین چه کسانی هستند.
اگر فرزندتان عکس‌ها یا پست‌هایی را به‌صورت آنلاین به اشتراک می‌گذارد، از فرزندتان بخواهید که به شما اجازه دهد آنچه را به اشتراک می‌گذارد ببینید. یا از یک خواهر یا برادر بزرگتر بخواهید قبل از اشتراک‌گذاری عکس‌ها را بررسی کند.
ردپای دیجیتالی خانواده خود را کنترل کنید.
هر تصویر و جزئیات شخصی که در رسانه‌های اجتماعی و اینترنت منتشر و به اشتراک گذاشته می‌شود یک ردپای دیجیتالی از شما ایجاد می‌کند.
خطر بزرگ این است که هنگامی که اطلاعات به صورت عمومی به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌توان از آن به روش‌هایی استفاده کرد که ممکن است انتظار نداشته باشید و نتوانید کنترل کنید.
همچنین باید فرض کنید که هر چیزی که وارد فضای آنلاین می‌شود دائمی است (گاهی اوقات می توان آن را حذف کرد اما نه همیشه قبل از اینکه دیگران آن را ببینند و ذخیره کنند).
به همین دلیل، کودکان و نوجوانان باید در حفاظت از تصاویر و اطلاعات خود هوشمندانه عمل کنند. همین امر در مورد والدینی که به طور مرتب تصاویر فرزندان خود را در فضای مجازی منتشر می‌کنند نیز صدق می‌کند.
به فرزندتان بیاموزید که فقط با اشتراک‌گذاری با افرادی که می‌شناسند و به آنها اعتماد دارند، کنترل ردپای دیجیتال خود را در دست داشته باشند.
در قبال ارسال پست برای همه دوستان خود در رسانه‌های اجتماعی، آنها را تشویق کنید که پست‌های آنان انتخابی باشند و از تنظیمات حریم خصوصی در پلتفرم های رسانه اجتماعی استفاده کنند.
خصوصی نگاه داشتن مکان در فضای مجازی
اکثر برنامه‌ها، شبکه‌ها و دستگاه‌ها دارای ویژگی‌های برچسب‌گذاری جغرافیایی هستند که مکان شما را عمومی می‌کند و می‌تواند به دسترسی غریبه‌ها به فرزند شما منجر شود. این ویژگی‌ها باید به دلایل واضح حریم خصوصی و ایمنی خاموش شوند.
عکس‌های دیجیتال همچنین حاوی ابرداده (اطلاعات مربوط به زمان، تاریخ و مختصات GPS) هستند که ممکن است بیشتر از آنچه می‌خواهید را به دیگران نشان دهند.
برخی از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به‌طور خودکار این داده‌ها را پنهان یا حذف می‌کنند، اما نه همه. بنابراین احتیاط کنید و بدانید چه مقدار اطلاعات را به اشتراک می‌گذارید.
طول زمان آنلاین کودکان را مشخص کنید.
برخی استانداردها توصیه می‌کنند کودکان بین 5 تا 17 سال نباید بیش از دو ساعت در روز از صفحه نمایش استفاده کنند. بنابراین، نظارت بر زمان آنلاین فرزندتان، به‌ویژه کودکان کوچکتر، مهم است تا مطمئن شوید که عادت‌های بد ایجاد نمی‌کنند.
از فرزندان خود بخواهید در یک دوره زمانی، مثلاً 30 دقیقه در هر جلسه، به توافق برسند، و یک تایمر را تنظیم کنید تا زمان اتمام زمان استفاده را اعلام کند. فراموش نکنید که این زمان پایانی غیرقابل مذاکره باشد.
همیشه با تهیه انواع امکانات ورزشی و خرید اسباب بازی های مفید کودکان را به انجام بازی ها و فعایت‌های غیرآنلاین تشویق کنید.
همچنین باید اینترنت خانه را در ساعت مشخصی هر شب (به طور ایده‌آل قبل از خواب) خاموش کنید تا مطمئن شوید هیچ کس به اینترنت دسترسی ندارد.
الگوی مناسبی باشید.
تاثیر رفتار والدین در تربیت کودک و نوجوان حقیقی اثبات شده است. برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی، همیشه سعی کنید الگوی همان رفتار آنلاین مثبتی باشید که دوست دارید فرزندانتان باشند.
اگر هنگام آنلاین بودن محتاط و محترمانه رفتار کنید، به احتمال زیاد فرزندتان راه شما را دنبال خواهند کرد.
این شامل محدود کردن زمان آنلاین بودن شما نیز می‌شود. با استفاده افراطی از گوشی هوشمند و فضای مجای، این عادت را برای فرزند خود تشویق خواهید کرد.
حرف آخر نقش والدین در حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی
امروز اینترنت ابزاری همگانی است و اگر به درستی استفاده شود، به خودی خود یک موهبت است. اما اگر به اندازه کافی توجه نشود، همین اینترنت می‌تواند عاملی برای ایجاد مشکلات بویژه برای فرزندان ما بزرگ باشد.
از این رو بسیار مهم است که از امنیت فرزندانمان در فضای مجازی اطمینان حاصل کنیم تا قربانی هیچ اتفاق ناخوشایندی نشوند و از اینترنت بیشترین بهره را ببرند.
آموزش مسئولیت‌پذیری در هنگام استفاده از امکانات اینترنتی به بچه ها بسیار حیاتی است تا نه خود آنها و نه هیچ کس دیگری به دلیل رفتار غیرمسئولانه خود در فضای مجازی آسیب نبینند.
در نهایت، شما نمی‌خواهید ترس را به فرزندتان القا کنید یا مانع استفاده از مزایای آموزشی، سرگرمی، اجتماعی و سایر مزایای اینترنت شوید. بلکه مهارت ها و دانشی را به او بدهید که بداند چگونه می‌تواند بهترین استفاده را ببرد و از خطرات دوری کند.
اجازه ندهید که فضای مجازی جایگزین بازی و فعالیت فیزیکی در فضای واقعی شود. برای این منظور انواع امکانات و اسباب بازی های مفید و غیرآنلاین را در دسترس آنها قرار دهید.
منابع:
https://www.zdnet.com/article/cybersecurity-a-guide-for-parents-to-keep-kids-safe-online/
