وقتی کودکتان شمع تولد دو سالگیاش را فوت میکند انتظار شما نیز کمی از او بالاتر میرود. حالا انتظار دارید که او از نظر هوشی، جسمی، اجتماعی و عاطفی نیز تغییر کند. در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید علاوه بر توضیح مهارت های مورد انتظار، به معرفی و بررسی چند بازی برای کودکان دو ساله برای تقویت هوش و بهبود مهارتهای پایه در آنان میپردازیم.
نقش والدین در دو سالگی کودکان
دوسالگی سن دشواری است زیرا زبان در حال رشد است و هنوز تکامل نیافته است، و هر چیزی برای کودک جذاب است و تازگی دارد. بنابراین، والدین باید نقش تشویقکنندهای داشته باشند و فعالیتهایی را در دسترس کودک قرار دهند که او را در تکالیف رشدی ماهر سازد.
تغییرات ذهنی و جسمی دو سالگی به کودک کمک میکند تا جهان پیرامونش را بیشتر کَندوکاو کند و اطلاعات بیشتری به دست آورد. اما این کندوکاو ها بدون حمایتهای والدین و بدون کمکهای آنان حاصل نخواهد شد. والدین به کودکشان کمک میکنند تا عملکردها، رفتارها، افکار و احساساتشان را بشناسند.
بازی برای کودکان دو ساله باید حاوی فعالیتهای جسمی، حسی، زبانی، تعاملی و خیالپردازی باشد تا در جهت پرورش مهارت ها و تقویت انواع هوش در کودکان مفید واقع گردد.
مهارت های مورد انتظار از کودکان دو ساله
از نظر فیزیکی، کودکان نوپا تقریبا در هر فعالیتی که شامل کوهنوردی، لگد زدن، دویدن (مسافتهای کوتاه)، خط خطی کردن، چمباتمه زدن، پریدن است، میتواند شرکت کند.
از نظر ذهنی، کودکان دو ساله زبان را با مهارت بیشتری درک میکنند، متفکرتر هستند و شروع به یادگیری و به خاطر سپردن مفاهیم میکنند. در واقع، در سن 2 سالگی است که کودکان نوپا معمولا سناریوهایی را در سر خود تجربه میکنند که باعث میشود بتوانند نتایج اقدامات خود را پیشبینی کنند.
بازی برای کودکان دو ساله از نظر رشد ذهنی، جسمی، اجتماعی و عاطفی بسیار حیاتی است.
در دو سالگی انتظار داریم که کودک دارای مهارت ها و قابلیتهای زیر باشد.
مهارت های حرکتی کودک دو ساله
در این سن، کودک شما باید بتواند:
- روی نوک پا بایستد.
- لگد زدن به یک توپ.
- شروع به دویدن کند.
- بدون کمک از مبلمان بالا و پایین برود.
- در حالی که نگه دارید از پله ها بالا و پایین برود.
- یک توپ را از روی دست پرتاب کند.
در حال راه رفتن بتواند یک اسباب بازی بزرگ یا چند اسباب بازی کوچک را با دستان خود حمل کند.
پس باید در بازی برای کودکان دو ساله این موارد را در نظر گرفت.
رشد دست و انگشت
در دو سالگی فرزند شما باید بتواند:
- به میل خود خط خطی کند.
- ظرفی را برگرداند و محتویات آن را بیرون بریزد.
- یک برج از چهار بلوک یا بیشتر بسازد.
در حال حاضر، کودک شما می تواند حرکات مچ، انگشتان و کف دست خود را هماهنگ کند تا بتواند دستگیره در را بچرخاند یا درب شیشه را باز کند.
در این سن کودک میتواند با مکعب ها و لگو ها بازی کند و با آنها اشکال ابتدایی را بسازد. این وسایل در بازی برای کودکان دو ساله و رشد مهارت های حرکتی ظریف آنها موثر است.
ممکن است کودک نوپای شما در این سن دست چپ یا راست خود را ترجیح دهد. اما نیازی به فشار آوردن به آنها برای انتخاب دستی خاص نیست. بعضی از بچهها بعدا یکی از دستها را ترجیح میدهند. برخی می توانند از هر دو دست به خوبی استفاده کنند. پس بگذارید این فرایند به طور طبیعی اتفاق بیفتد.
مهارت های کلامی زبانی
فرزند شما باید بتواند:
- هنگامی که چیزها یا تصاویر نام برده میشوند به آنها اشاره کند.
- نام والدین، خواهر و برادر، اعضای بدن و اشیاء را بداند.
- یک جمله با دو تا چهار کلمه بگوید.
- دستورالعمل های ساده را دنبال کند.
- بتواند کلماتی که در یک مکالمه شنیده میشود را تکرار کند.
احتمالا کودک دو ساله شما جملات طولانیتری را کنار هم میگذارد (مثل “مامان، من کلوچه میخواهم” به جای “مامان کلوچه”).
آنها همچنین شروع به استفاده از ضمایری مانند “من” و “ما” خواهند کرد. باید توجه داشت که رشد کلامی در کودکان متفاوت است و توانایی زبانی پسرها معمولا دیرتر از دخترها رشد میکند.
بازی برای کودکان دو ساله از طریق داستانگویی و گفتگو با او به تقویت مهارت ها و هوش کلامی زبانی کمک میکند.
مهارت های عاطفی و اجتماعی
فرزند شما ممکن است:
- از رفتار دیگران به خصوص بزرگسالان و کودکان بزرگتر تقلید کند.
- از بودن با بچه های دیگر هیجانزده شود.
- استقلال رو به رشد را نشان دهد.
- در کنار کودکان دیگر به تنهایی بازی کند.
- نشان دادن نافرمانی فزاینده (انجام کارهایی که به آنها گفته بودید انجام ندهند).
- تمایز خود با دیگران را درک کند.
در این مرحله، بچهها فکر میکنند که در دنیا همه چیز در مورد آنهاست. مفاهیمی مانند اشتراکگذاری چندان منطقی نیستند.
کودک شما ممکن است کنار کودک نوپای دیگری بنشیند تا بازی کند اما او را نادیده بگیرد مگر اینکه اسباب بازی را از او دور کند. در این سن این یک رفتار طبیعی است.
مهارت های یادگیری و تفکر
فرزند شما باید بتواند:
- چیزهایی را حتی زمانی که زیر دو یا سه لایه پنهان شده اند پیدا کند.
- شروع به مرتب سازی اشکال و رنگها.
- جملات و قافیه ها را در کتاب های آشنا کامل کند.
- بازی های ساختگی ساده انجام دهد.
- دستورالعملهای دو قسمتی را دنبال کند (مانند “شیر خود را بنوش، سپس فنجان را به من بده”).
در این سن درک زبان کودک شما در حال رشد است و آنها اکنون شروع به حل مشکلات در ذهن خود میکنند. آنها همچنین شروع به درک مفاهیم زمان کرده اند مانند “بعد از اینکه دندانهایت را مسواک زدی برایت یک داستان میخوانم.”
در دو سالگی کودکان شروع به درک مفهوم اعداد خواهند کرد. بنابراین شما میتوانید مفهوم شمارش را به آنان معرفی کنید.
به مرور بازی برای کودکان دو ساله پیچیدهتر خواهد شد و ممکن است به جای حرکت از یک اسباب بازی به اسباب بازی دیگر، با یک اسباب بازی انواع مختلفی از بازی را انجام دهند.
تقویت مهارت ها از طریق بازی برای کودکان دو ساله
در این بخش انواع بازی برای کودکان دو ساله را معرفی میکنیم که میتواند مهارت های مختلف را در آنها تقویت کند.
بازی تغییر لباس (پرو)
لوازم مورد نیاز: لباسهای قدیمی یا محلی
لباسهای قدیمی خودتان را از کمد بیرون بیاورید. اجازه دهید کودکتان آنها را پرو کند. و در قالب لباسی که پوشیده است نقش بازی کند.
شما میتوانید این بازی را وقتی که او و دوستانش در خانه هستند انجام دهید.
مهارت ها: خلاقیت، تخیل، مهارت های زبانی و رشد اجتماعی.
بازی مکالمههای کوچک
لوازم مورد نیاز: عروسک و چند تکه اسباب بازی
یک عروسک را دستتان بگیرید و کودکتان را تشویق کنید تا آنرا بگیرد و به جای او صحبت کند، لباس بپوشد و از آن مراقبت کند.
سعی کنید روش صحیح بازی کردن را به کودکتان یاد دهید. با عروسک او همانطور صحبت کنید که با کودکتان حرف میزنید و کودکتان را تشویق کنید تا مثل شما عمل کند.
مهارت ها: رشد اجتماعی، مهارت های حرکتی ظریف؛ خلاقیت و تفکر.
بازی پیدا کردن اسباب بازی پنهان شده
لوازم مورد نیاز: چند تکه اسباب بازی
این نیز یکی از انواع جالب بازی برای کودکان دو ساله است. اسباب بازی را در جایی که زیاد سخت نیست پنهان کنید و از کودکتان بخواهید تا آن را پیدا کند.
خودتان با او همراهی کنید و از او بخواهید تا با توجه به راهنماییهایتان اسباب بازی را پیدا کند.
مهارت ها: گوش دادن، حل مسئله، مهارت های اجتماعی و رشد حافظه.
بازی “مامان میگه”
در این بازی برای کودکان دو ساله، کودک باید بتواند حرفهای شما را فهمیده و متناسب با آن اقدام کند.
با راهنماییهای ساده شروع کنید. «مامان میگه: اسباب بازی را لمس کن»
و بعد به تدریج دستوراتتان را سختتر کنید. مامان میگه : «گوش سمت چپت را بکش و بعد گوش سمت راستت را بکش.»
مهارت ها: مهارتهای حرکتی درشت، مهارت شنیدن، رشد هوش کلامی زبانی.
بازی “شما نامه دارید”
لوازم مورد نیاز: جعبه کفش قدیمی، پاکت نامه
با تزئین یک جعبه کفش یک صندوق پستی درست کنید. یک قسمت از جعبه را به اندازه پاکت نامهتان ببرید. یا میتوانید قسمتهای دیگر را به اندازه پاکتهایی با سایزهای مختلف ببرید.
سپس از کودک بخواهید تا نامه بنویسد داخل پاکت بگذارد و در نهایت به صندوق بیاندازد. این بازی برای کودکان دو ساله نه تنها مهارت های حرکتی آنان را افزایش میدهد بلکه شما میتوانید بسیاری از مفاهیم پایهای را برایش توضیح دهید.
درباره تصویرها، رنگها و لغات برایش توضیح دهید. به او کمک کنید تا نامهها را بر اساس سایز دستهبندی کند. یا نامهها را بشمارد و یا شکل رنگشان را بگوید و…
شما همچنین میتوانید با هم پستچی بازی کنید.
مهارت ها: رشد و درک مفاهیم پایه، مهارت های حرکتی ظریف
بازی قایق سواری
لوازم مورد نیاز: حوله یا پتو
کودکتان را روی یک حوله بزرگ یا پتو بنشانید و او را دورتادور اتاق بکشید. وانمود کنید که آن پتو یا حوله، یک قطار یا قایق است.
در مکانهای مختلف توقف کنید مثل باغ وحش، پارک بعد تصور کنید که در آن مکان چه کارهایی انجام میدهید.
مهارت ها: تعادل ، وانمودسازی، تخیل
بازی برای کودکان دو ساله برای یادگیری رنگها
وسایل نقاشی و انواع رنگ را در اختیار کودک قرار دهید. حالا از کودک بخواهید که مثلا مداد سبز را بردارد و با آن یک خط بکشد.
اگر او هنوز این رنگ را نمیشناسد مداد سبز را به او بدهید و بگویید با آن نقاشی کند. سپس بگویید که آن رنگ سبز است.
در مرحله بعد از او بخواهید که رنگهای سبز را در اتاق نشان دهد.
با رنگهای دیگر بازی را ادامه دهید.
بچه ها بومهای بزرگ را دوست دارند. یکی از آنها را در اطراف خانه نگه دارید تا بچه هایتان هر وقت خواستند نقاشی کنند.
بگذارید رنگ را اسپری کنند، آن را مخلوط کنند، از غلتکها و قلم موها استفاده کنند تا یک اثر هنری غول پیکر، زیبا و زیبا خلق کنند.
مهارت ها: مهارت های حرکتی ظریف، مهارت کلامی
بازی طراحی بدن
لوازم مورد نیاز: کاغذ بزرگ، قیچی، مداد
از کودکتان بخواهید تا روی کاغذ بزرگ دراز بکشند و با یک مداد دور تا دور بدن او را روی کاغذ نقاشی کنید.
کودک برای اینکه شما بتوانید رد بدنش را صحیح نقاشی کنید مجبور است چند دقیقهای بیحرکت باقی بماند. بنابراین، این بازی برای خودکنترلی مناسب است.
سپس روی رد بدن به او نشان دهید که چشمها کجاست؟ بینی کجاست؟ و دهان در کجا قرار دارد؟
و اگر کودکتان برای کشیدن و رنگ کردن اندامها تمایل نشان داد خیلی خوب است. اگر کودکتان تمایل به دراز کشیدن روی کاغذ نداشت او را مجبور نکنید و با رد دست و پایش شروع کنید.
این بازی برای کودکان دو ساله از طریق رشد خودکنترلی به مذاکره و گفتگو در کودکان کمک میکند و به آنها یاری میرساند تا مشکلاتشان را بدون از دست دادن کنترل خود حل کنند.
مهارت ها: احساس خودکنترلی، شناخت اندامها و مهارت های زبانی.
بازی برای کودکان دو ساله با چهرهسازی
لوازم مورد نیاز : چهره ها بریده شده از مجلات، کاغذ، چسب ماتیکی
چشم، گوش، موها، بینیها، را از عکسهای مختلف افراد درون مجله ها ببرید. و آنها را در اختیار کودک قرار داده تا روی یک کاغذ دایره ای شکل بچسباند.
او را تشویق کنید تا چهرههای بامزه بسازد. کودکتان را راهنمایی کنید تا تصاویر را چگونه بچسباند.
اما سعی کنید خیلی او را زیاد راهنمایی نکنید و از او بیشتر سوال بپرسید. مثلا “من متعجبم که تو چطور این عکسها را می چسبانی؟” سعی کنید آنها در مورد فعالیت خود با شما صحبت کنند.
این بازی برای کودکان دو ساله به تقویت هوش تجسمی فضایی، شناخت اندامها و در نتیجه رشد زبانی آنها کمک میکند.
مهارت ها: خلاقیت در زبان، رشد هوش کلامی، تقویت هوش تجسمی فضایی.
کاردستی با پسماندها
از کودک بخواهید تا با وسایل دورریختنی مثل قوطی رب گوجه، بطری آب، جعبههای کارتونی و امثال آنها کاردستیهای مختلف بسازد.
کودک در مرحله بعد میتواند آنها را رنگامیزی کند.
ابن بازی برای کودکان دو ساله آنها را با مفاهیم زیست محیطی مثل “بازیافت” آشنا میکند و باعث تقویت هوش طبیعت گرای آنها میشود.
مهارت ها: تفکر خلاق، مهارت های حرکتی ظریف، حفاظت از محیط زیست
بازی برای کودکان دو ساله برای تقویت حواس
شن بازی گل بازی و خمیر بازی مناسبترین بازی برای کودکان دو ساله در جهت تقویت حواس است.
بازی های مختلفی را با این اسباب بازی ها برای تقویت حس لامسه و بهبود مهارت های حرکتی ظریف میتوان انجام داد.
خمیر بازی برای بازی حسی بسیار جذاب است. میتوانید مقدار زیادی از آن را در اختیار کودک قرار دهید تا لمس کردن، ورز دادن و ایجاد اشکال مختلف با آن لذت ببرد.
بازی تشخیص طعمها، بوها، صداها، حدس اشیاء از طریق لمس، تشخیص تفاوت تصاویر از جمله بازی های مناسب برای تقویت حواس کودکان دو ساله هستند.
مهارت ها: تقویت حواس
فنجان بازی
بچه های دو ساله از در دست گرفتن فنجانها و تظاهر به نوشیدن و خوردن لذت میبرند. از آنها بخواهید که با دست خود لوبیاها یا عدسها یا برنج را از ظرفی برداشته و داخل فنجان بریزند.
در مرحله بعد از آنها بخواهید که این کار را ابتدا با قاشق نهارخوری و سپس با قاشق مرباخوری انجام دهند.
در مرحله بعد از آنها بخواهید که محتوای یک فنجان را به یک فنجان دیگر منتقل کند.
این بازی برای کودکان دو ساله را با آب نیز میتوانید انجام دهید. این بازی باعث تقویت مهارت های حرکتی ظریف کودکان خواهد شد.
مهارت ها: مهارت های حرکتی ظریف
حرف آخر بازی برای کودکان دو ساله
در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید مهارت های مورد انتظار از کودکان دو ساله را بررسی کردیم. سپس انواع بازی برای کودکان دو ساله را برای تقویت انواع مهارت در کودکان معرفی کردیم.
اسباب بازی های مناسب زیادی نیز جهت استفاده در بازی برای کودکان دو ساله وجود دارد که استفاده از آنها برای تقویت هوش و بهبود مهارتهای پایه در کودکان مفید خواهد بود.
منابع:
Parents. (2016). 11 Fun Activities for 2-Year-Olds. Retrieved from http://www.parents.com/toddlers-preschoolers/activities/indoor/activities-for-two-year-olds/
Scannell, E., Burnett, C. (2010). The big book of brain building games. New York: Mc Grow Hill
https://www.webmd.com/parenting/guide/child-at-2-milestones