مشکلات انجام تکالیف مدرسه از چالش‌های شایع بسیاری از والدینی است که فرزند مدرسه‌ای دارند. عدم انجام تکالیف می‌تواند مانع پیشرفت تحصیلی کودکان شود و تاثیر ناگواری در آینده شغلی آنان بگذارد. اولین قدم برای رفع این چالش، پی بردن به علل و دلایل خودداری دانش آموزان از انجام تکالیف مدرسه است. در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به بررسی این دلایل می‌پردازیم.
به یاد دارید زمانی که در مدرسه بودید و تکالیف خود را انجام نداده بودید، چه بهانه‌هایی می‌آوردید؟ شما آن را کامل کردید اما آن را در خانه گذاشتید؟ در کیف دیگر شماست؟ یک غاز آن را در مسیر پیاده‌روی شما به مدرسه خورده است؟
اهمیت یافتن دلایل عدم انجام تکالیف مدرسه توسط دانش آموزان
داستان‌های مشابه این، در میان نسل‌های مختلف برای توجیه عدم انجام تکالیف مدرسه برای بارها و بارها نقل شده است. اگرچه ممکن است برخی از این داستان‌ها کمی اغراق‌آمیز باشند، اما حقیقت این است که دنیاهای نسل‌های گذشته ممکن است واقعاً با دنیای امروزی که دانش آموزان ما در آن رشد می‌کنند، متفاوت باشد.
اما چیزی که تغییر چندانی نکرده است، دلایل واقعی عدم انجام تکالیف دانش آموزان است. در حالی که دانش‌آموزان ممکن است بهانه‌های درستی را در زمانی که در محل قرار می‌دهند بیاورند، اغلب این بهانه‌ها حقیقت واقعی را پنهان می‌کنند که چرا آنها کار خود را کامل نکرده‌اند.
با بررسی این دلایل ما به حقیقت ناخوشایندی پی می‌بریم و آن اینکه: عدم انجام تکالیف مدرسه، همیشه تقصیر آنها نیست! آشنایی با این دلایل اولین گام در جهت شناخت مشکلات انجام تکالیف مدرسه و یافتن راهکارهای موثر و در نتیجه هدایت دانش آموزان به سوی مسئولیت‌پذیری و کسب استقلال در تکالیف مدرسه است.
عدم خودانگیختگی
بسیاری از دانش آموزان تکالیف خود را انجام نمی‌دهند زیرا انگیزه و میل شخصی ندارند. در چنین موقعیت‌هایی، مهم است که به خاطر داشته باشید که نمی‌توانید دانش‌آموز را مجبور کنید کار خود را کامل کند.
اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید به آنها انگیزه دهید. این می‌تواند از طریق سیستم های پاداش یا تشویق باشد.
برخی از دانش آموزان به آنچه به آنها آموزش داده می‌شود، علاقه‌ای ندارند. ایجاد علاقه به درس در دانش آموزان هنر کمیابی است که از عهده هر معلمی برنمی‌آید.
شما به عنوان والدین می‌توانید از سایر علایق کودک خود برای انگیزش او به انجام تکالیف استفاده کنید. مثلا به او بگویید که در صورت انجام به موقع تکالیف، به او اجازه خواهید داشت با اسباب بازی یا ماشین شارژی محبوبش بازی کند.
تکالیف خیلی سخت است.
گاهی علت عدم انجام تکالیف این است که دانش آموز متوجه کاری که باید انجام دهد، نشده است. شاید کودک شما به دقت گوش نمی‌کرده است.
او شاید متوجه نشده باشد که چه کاری باید انجام دهد یا چگونه آن را انجام دهد. یا شاید تکلیف به اندازه کافی واضح توضیح داده نشده است که فرزند شما متوجه شود.
برخی مواقع نیز علت عدم انجام تکالیف، دشواری بیش از حد آنها برای کودک است. این امکان وجود دارد که دانش آموزان تلاش کنند تکالیفی را انجام دهند که برای آنها بسیار دشوار است اما واقعا در انجام آن ناتوان باشند.
اگر این اتفاق افتاد، به عنوان معلم باید در سختی تکالیف تجدید نظر کنید تا زمانی که همه دانش آموزان در تکمیل آن احساس راحتی کنند. و به عنوان والدین این مسئله را با معلم مدرسه در میان بگذارید.
تکالیف زیادی آسان است.
اگر بتوانید برخی از مسائل ریاضی را حل کنید، آیا واقعاً نیاز است که یک یا دو صفحه دیگر را انجام دهید؟ اگر املای لغات درس را یاد گرفته‌اید چرا دوباره باید از روی کل درس مشق بنویسید؟
برای برخی دانش آموزان بعضی تکالیف زیادی آسان است و آنها نمی‌دانند چرا باید برای انجام تکالیفی که اینقدر ساده است، باید وقت صرف کنند.
شاید راه حل چنین مشکلی این است که تکالیف را با توجه به تفاوت‌های فردی دانش آموزان در هوش و توانایی‌های شناختی، شخصی‌سازی کنیم.
عدم انجام تکالیف به دلیل بی‌فایدگی آن
گاهی اوقات عدم انجام تکالیف به این دلیل است که دانش آموزان در انجام تکالیف خود فایده‌ای نمی‌بینند. این ممکن است به این دلیل باشد که موضوع خسته‌کننده یا یکنواخت است.
اگر متوجه شدید که چیزی را آموزش می‌دهید که ارزشی ندارد، ممکن است زمان آن رسیده که در رویکرد خود تجدید نظر کنید.
در هر صورت دانش آموزان باید نسبت به ارزش و اهمیت و ضرورت انجام تکالیف مدرسه توجیه شوند. وگرنه همیشه ممکن است این بهانه‌ای برای عدم انجام تکالیف مدرسه باشد.
صرف نظر از موضوع، همیشه دانش آموزانی هستند که بهانه‌ای برای انجام ندادن تکالیف خود دارند. هنگام تنظیم تکالیف سعی کنید برخی از این بهانه‌های رایج را در ذهن داشته باشید، و روشی را در پیش بگیرید که دانش آموزان به سختی بهانه‌ای برای عدم انجام تکالیف داشته باشند.
نامناسب بودن مکان انجام تکالیف
شاید عجیب باشد ولی برخی مواقع علت عدم انجام تکالیف این است که کودک جای مناسبی برای انجام آن ندارد. این یکی از مشکلات انجام تکالیف مدرسه است که والدین معمولا توجهی به آن ندارند.
خانه پر سر و صدا است. اعضای دیگر خانواده در یک مکان آرام برای کار دخالت می‌کنند. اتاق‌ها بیش از حد به هم ریخته هستند. بنابراین فضای خوبی برای کار وجود ندارد.
خانه‌های مدرن حاوی بسیاری از عوامل حواس‌پرتی هستند که می‌توانند بر نحوه کار دانش‌آموزان تأثیر بگذارند.
علاوه بر این‌ها، دانش آموزان ممکن است خواهر و برادر یا بستگان پریشان هم داشته باشند که تمرکز آنها را بر روی وظایف درسی دشوار می‌کند.
هنگام کار بر روی تکالیف درسی همیشه باید فضای منایب و خلوت برای کودکان خود فراهم کنید.
مقدار آن بسیار زیاد است.
این اغلب رایج‌ترین مشکلی است که دانش آموزان با آن مواجه می‌شوند. معلمانی که درک نمی‌کنند که دانش آموزانشان بار کاری زیادی را تحمل می‌کنند، می‌توانند شرایط غیر قابل تحملی را ایجاد کنند که منجر به تنبلی و شکست می‌شود.
اگر متوجه شدید که هر شب مقدار زیادی کار به خانه می‌فرستید، باید به شدت در رویکرد خود تجدید نظر کنید.
خیلی بهتر است که روی تعداد کمی از تکالیف تمرکز کنید و مطمئن شوید که آنها به درستی انجام شده‌اند، نه اینکه دانش آموزان را با وظایف بیش از حد تحت فشار قرار دهید.
اختلالات یادگیری و ناتوانی ذهنی
گاهی اوقات والدین یا معلمان متوجه وجود اختلال یادگیری در دانش آموزان نمی‌شوند. برخی دانش آموزان به دلیل ناتوانی یادگیری یا برخی مشکلات شناختی دیگر، واقعا از انجام تکالیف ناتوان هستند.
پس اگر کودک شما در مقایسه با کودکان دیگر، تکالیف خود را بیش از حد دشوار می‌یابد باید نسبت به بررسی اختلالات یادگیری احتمالی توسط متخصص اقدام کنید.
عدم مشارکت والدین
گاهی اوقات، والدین در حمایت از تحصیل فرزند خود کوتاهی می‌کنند. این عدم مشارکت می‌تواند به طور قابل توجهی دانش آموز را تحت تأثیر قرار دهد، زیرا ممکن است انجام تکالیف بدون راهنمایی والدین برای او دشوار باشد.
این درست است که وضعیت مطلوب این است که دانش آموزان به استقلال در انجام تکالیف برسند اما این به معنی عدم مشارکت با آنان در مواقع نیاز، نیست.
برنامه‌ریزی و سازماندهی ضعیف
دانش آموزان می‌توانند مدت زمانی که برای تکمیل تکالیفشان طول می‌کشد را کمتر برآورد کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است شروع به کار را تا آخرین لحظه به تعویق بیندازند یا به سادگی از کار دست بکشند.
گاهی اوقات، دانش آموزان به دلیل زمان‌بندی نامناسب، تکالیف خود را انجام نمی‌دهند. این ممکن است به این دلیل باشد که آنها تازه از مدرسه به خانه برگشته‌اند و زمان کافی برای استراحت ندارند.
مهم است که قبل از شروع هر تکلیفی، به دانش آموزان خود زمان کافی برای استراحت بدهید تا بتوانند تمرکز خود را حفظ کنند.
مشابه مسائل برنامه‌ریزی ضعیف، دانش‌آموزانی که سازماندهی ضعیفی دارند می‌توانند هنگام تکمیل تکالیف خود با مشکل مواجه شوند.
برخی دانش آموزان در سازمان دادن به تکالیف دروس مختلف مشکل دارند.
باید برنامه‌ریزی و سازماندهی برای انجام کارها را به کودکان بیاموزیم. یادگیری این مهارت‌ها یکی از مزایای انجام تکالیف است که در زندگی بزرگسالی آنها ارزش بسیاری خواهد داشت.
علاوه بر این، شما باید دانش آموزان خود را تشویق کنید که کار را زودتر شروع کنند تا زمان کافی برای تکمیل آن داشته باشند.
راهکارهایی برای حل مشکل عدم انجام تکالیف مدرسه
برای والدین یا یک معلم جدید، مدیریت دانش آموزی که تکالیف خود را انجام نمی‌دهد، می‌تواند کار دشواری باشد.
با توجه به اهمیت انجام تکالیف در تقویت هوش و بهبود مهارتهای پایه دانش آموزان باید با راهکارهای مناسب مشکل عدم انجام تکالیف مدرسه را رفع کرد.
در ادامه راهکارهایی را برای رفع مشکل عدم انجام تکالیف مدرسه ارائه می‌کنیم.
1. به دانش آموزان کمک کنید اهمیت انجام تکالیف مدرسه را بدانند.
یکی از اولین گام‌هایی که وقتی دانش‌آموز تکالیف خود را انجام نمی‌دهد، این است که به او اهمیت انجام آن را بفهمانیم.
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم دانش آموزان باید از اهمیت انجام تکالیف مدرسه آگاه شوند. باید به دانش آموزان بیاموزیم که انجام تکالیف فقط برای یادگیری دروس نیست.
بلکه انجام تکالیف مدرسه به آنان کمک می‌کند که بسیاری از مهارت های زندگی مثل برنامه‌ریزی، هدف‌گذاری و مسئولیت‌پذیری را در خود تقویت کنند.
2. به آنها هشدار دهید.
به عنوان یک معلم یا یک والد، دادن یک هشدار ساده یک رویکرد ایده‌آل برای رسیدگی به دانش آموزانی است که تکالیف خود را کامل نکرده‌اند.
این بدان معنی است که آنها را از هرگونه عواقب یا تنبیه احتمالی که در صورت انجام ندادن تکالیف خود می‌تواند اعمال شود مطلع کنید.
3. اجازه دهید آنها بدانند که نقش شما به عنوان یک معلم یا والد چیست.
یکی دیگر از راه‌های بسیار مؤثر برای برخورد با عدم انجام تکالیف توسط دانش آموزان، آگاه کردن آنها از نقش معلم در کلاس درس و نقش والدین در خانه است.
با توضیح این موضوع به عنوان معلم، به آنها اطلاع می‌دهید که مسئولیت تحصیل آنها بر عهده شما نیست. شما آنجا هستید تا در صورت نیاز به آنها کمک کنید و آنها را در مسیر درست هدایت کنید.
به عنوان والدین، آنها را توجیه می‌کنید که در صورت نیاز به کمک آنها خواهید آمد. اما انجام تکالیف مسئولیت آنهاست و باید به سوی کسب استقلال در انجام تکالیف حرکت نمایند.
4. به دانش آموزانی که کارشان را انجام نمی‌دهند، فرصت دیگری بدهید.
پس از اینکه دانش‌آموزان بدانند اگر کار خود را کامل نکنند با چه عواقبی مواجه خواهند شد، می‌توانید به آنها فرصت دهید تا آن را در روز بعد یا دوره کلاس بعدی تغییر دهند.
این یک روش بسیار مؤثر برای برخورد با دانش‌آموزانی است که تکالیف خود را کامل نکرده‌اند، زیرا به آنها فرصت دیگری برای انجام این کار می‌دهد.
5. برای دانش‌آموزانی که کار خود را کامل نمی‌کنند، عواقبی در نظر بگیرید.
متداول‌ترین نتیجه‌ای که وقتی دانش آموزی تکالیف مدرسه خود را انجام نمی‌دهد، محرومیت از برخی بازی‌ها یا اسباب بازی ها یا نوع دیگری از تنبیه است.
به عنوان یک معلم، انجام این کار می‌تواند دشوار باشد زیرا باید راهی برای تنبیه دانش آموزان بیابید بدون اینکه رابطه خود را با دانش آموزان یا معلمان دیگر به خطر بیندازید.
والدین نیز باید با توجه به روحیات کودک خود، تنبیه موثری را برای عدم انجام تکالیف مدرسه در نظر بگیرند.
6. پیگیری عدم انجام تکالیف از طریق معلم و والدین
اگر دانش آموزی بیش از دو بار تکالیف خود را تحویل ندهد و چندین هفته به انجام تکالیف ادامه ندهد، به عنوان معلم می‌توانید با والدین دانش آموز تماس بگیرید.
این می‌تواند راهی موثر برای آگاه کردن والدین در مورد کمبود تکالیف مدرسه و عدم مطالعه در خانه توسط فرزندشان باشد.
همچنین به عنوان والدین باید عدم انجام تکالیف فرزند خود را به اطلاع معلم برسانید و در رفع این مشکل از او کمک بگیرید.
7. بعد از کلاس یا در زنگ تفریح با دانش آموز صحبت کنید.
به عنوان یک معلم، اگر احساس می‌کنید مناسب است، می‌توانید خارج از محیط کلاس، هنگام ناهار، در زنگ تفریح یا بعد از مدرسه با دانش‌آموز صحبت کنید.
این رویکردی است که می‌توانید در برخورد با دانش آموزانی که به طور مداوم تکالیف خود را انجام نمی‌دهند، اتخاذ کنید.
با صحبت کردن با آنها در خارج از کلاس، تاثیر منفی این برخورد در مقابل چشمان همکلاسان در دانش آموز را از بین می‌برید.
8. نظارت بر تکالیف را به دانش آموزان بسپارید.
یکی دیگر از راه‌های موفق برای رفع مشکل عدم انجام تکالیف این است که تکالیف هر دانش آموز توسط دانش آموزان دیگر انجام شود.
این کار معمولا انگیزه بیشتری برای انجام تکالیف در دانش آموزان ایجاد می‌کند. البته منظور این نیست که معلم یا والدین نظارتی بر تکالیف نداشته باشند بلکه در مرحله اول خود دانش آموزان به بررسی تکالیف دوستان خود بپردازند.
9. رویه انجام تکالیف را در آغاز سال تحصیلی اعلام کنید.
اعلام خط‌مشی کلاس درس شما برای تکالیف می‌تواند مفید باشد زیرا به همه اجازه می‌دهد تا بدانند برای هفته‌ها یا ماه‌های آینده چه انتظاری دارید.
همچنین می‌توانید از این فرصت برای یادآوری قوانین و رویه های کلاس خود به دانش آموزان استفاده کنید.
والدین نیز باید جدیت و توقع خود را نسبت به فرزندانشان برای انجام تکالیف اعلام کنند.
10. مطمئن شوید که تکالیف ارائه شده معقول و مناسب است.
به عنوان معلم، اگر عدم انجام تکالیف به طور مکرر در کلاس شما مشاهده می‌شود، شاید لازم باشد که در حجم یا میزان دشواری تکالیف تجدیدنظر کنید.
ممکن است مشکلی در نحوه ارائه تکالیف توسط شما وجود داشته باشد. در این زمینه می‌توانید نظر همکاران خود یا عقیده والدین دانش آموزان را جویا شوید.
حرف پایانی عدم انجام تکالیف مدرسه
رویکردهای مختلفی برای رسیدگی به این موضوع وجود دارد، اما مهمترین چیز این است که شناسایی کنید که چه چیزی علت اصلی عدم انجام تکالیف مدرسه است.
دلایل متعددی برای عدم انجام تکالیف مدرسه توسط دانش آموزان وجود دارد. برخی دلایل اصلی عبارتند از فقدان برنامه‌ریزی، اختلالات یادگیری و ناتوانی ذهنی، و وظایف بیش از حد یا نامناسب.
البته باید توجه داشت که صرف انجام تکالیف نیز هدف نهایی نیست و باید بررسی کرد که آیا دانش آموزان تکالیف را به نحو موثری انجام می‌دهند یا خیر؟
در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید، ده راهکار را برای رفع مشکل عدم انجام تکالیف مدرسه توسط دانش آموزان طرح کردیم.
فراموش نکنید که ممکن است مدتی طول بکشد تا بفهمید کدام راهکارها هم برای شما و هم برای فرزندان یا دانش‌آموزانتان در ارتباط با مشکلات انجام تکالیف مدرسه مناسب‌تر است.
منابع:
