آموزش نگهداری از وسایل شخصی به کودکان

محافظت و نگهداری از وسایل شخصی مهارتی ضروری است که کودکان بایستی از سنین پایین آن را فرابگیرند. از این رو، در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به آموزش نگهداری از وسایل شخصی به کودکان می‌پردازیم.

انضباط شخصی از مهارت های مهم زندگی است که باید به کودکان آموخته شود و در طول زندگی می‌تواند به آنها یاری رساند این مهارت در طول زندگی به طور مداوم به صورت فرایندی باید در جریان باشد و والدین می‌توانند آن را ارتقا دهند و از آن حمایت کنند.

نگهداری از وسایل شخصی از جمله مهارت هایی است که یادگیری انضباط شخصی به تقویت آن کمک می‌کند. والدین علاقمند هستند که فرزندانشان توانایی برقراری نظم در امور شخصی خود و نگهداری از وسایل شخصی خود را داشته باشند.

در ادامه این مقاله توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانیم این مهارت را در کودکان تقویت نماییم.

آموزش تظم و نگهداری از وسایل شخصی به کودکان

انتقال از مراقبت از نوزاد به مراقبت از کودک نوپا برای بسیاری از والدین دشوار است. اجرای تکنیک‌های نظم و انضباط و آموزش رفتار به کودکان خردسال همیشه به طور طبیعی انجام نمی‌شود.

با این حال، هنگامی که کودکان به اندازه کافی بزرگ می‌شوند که درست و غلط را تشخیص دهند، برای والدین مهم است که مهارت نگهداری از وسایل شخصی و وسایل خانه را به کودکان بیاموزند.

چه انگیزه کودک برای مراقبت از دارایی خود یا اقلام متعلق به کل خانواده، دانستن اینکه چگونه احترام و قدردانی نسبت به دارایی را به او بیاموزید، به موفقیت کلی والدین و فرزند کمک می‌کند.

مربیان والدین می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که کودکان وسایل و اسباب بازی ها را پس از پایان استفاده از آنها برمی‌گردانند تا زمانی که بعدا به آنها نیاز داشتند دقیقا بدانند کجا آنها را پیدا کنند.

همچنین کودکان باید بیاموزند که هر وسیله بها و ارزشی دارد و باید به خوبی از آنها مراقبت نمود.

بیان شفاف انتظارات به کودکان

والدین و مربیان بایستی سعی کنند به طور شفاف به کودکان بگویند که چه انتظاری از آنان دارند. کودکان باید بفهمند که منظور والدین از نگهداری از وسایل شخصی چیست.

مثلا به کودک بگویید که خودش مسئول مراقبت از وسایل شخصی‌اش در خانه، مهد و مدرسه است. او باید از آنها به خوبی استفاده کند. پس از استفاده آنها را در سر جای خودشان قرار دهد. و مواظب باید که وسایل خود را گم نکند.

اینکه کودک به طور دقیق بفهمد چه انتظاری از آنان داریم، بسیار مهم است. پس پیام خود را شفاف و روشن به او اعلام کنید. هرگونه ابهام در بیان انتظارات ممکن است در کودکان برداشت اشتباهی ایجاد کند.

لزوم برنامه منظم

انضباط از جمله مواردی است که دست یافتن به آن می‌تواند آرامش را در خانه و بین خانواده‌ها برقرار سازد و اگر در سنین پایین این آموزش در کودکان نهادینه شود در امور بزرگسالی آنها نیز یاری‌رسان است.

برای اینکه کودکان به انضباط شخصی دست پیدا کنند به یک برنامه منظم و ساختاری روتین نیاز دارند تا بتوانند خودانضباطی را تمرین کنند. برای این کار قوانین شفاف و مشخصی برای خانه و وسایل باید وجود داشته باشد و اعضای خانواده به آن پایبند باشند.

جای مخصوصی برای هریک از وسایل کودک در نظر بگیرید و با حوصله و صبوری جای هر یک از وسایل را به فرزندتان نشان دهید و از او بخواهید که پس از اتمام کار وسیله را در محل قبلی خود قرار دهد.

صبور باشید چرا که نظم و انظباط به سرعت نمی‌تواند برقرار شود. مسئولیت کار کودک را به خاطر کلافگی از شلوغی خانه به عهده نگیرید چرا که این امر باعث می‌شود کودک تمایلی به انجام اموری که از او خواشته‌اید نشان ندهد.

آموزش مرتب کردن و نگهداری از وسایل به کودکان

توجیه کودکان برای نگهداری از وسایل شخصی

دلایل زیر بنایی نگهداری از وسایل شخصی را بری کودکان توضیح دهید و بهتر است که روش والدین تنها بر اساس امر و نهی بدون توضیح نباشد چرا که کودک نیاز دارد دلیل خواسته هایی که از او مطرح می شود را درک کند.

ارزش وسایل و زحمتی که برای ساخت و خرید آنها انجام شده را برای کودکان توضیح دهید تا بتوانند اهمیت آنچه را که در اختیارشان قرار داده شده است درک کنند.

با فرزندان خود صادقانه صحبت کنید که چرا باید از وسایل خود مراقبت کنند. قاطع باشید و به جای سرزنش کردن به‌ویژه کودکان، روی کارهایی تمرکز کنید که با آنها مخالف هستید.

اگر کودکی اسباب‌ بازی‌ های خود را پرت می‌کند، به جای این که بگویید: «تو مراقب اسباب‌ بازی‌ هایت نیستی!»، به او بگویید: «ببین، وقتی اسباب‌ بازی‌ هایت را پرت می‌کنی ممکن است خراشیده و شکسته شوند. اگر اسباب‌ بازی‌ های خود را به آرامی در سر جایش بگذاری، آنها به این راحتی نمی‌شکنند.»

به فرزندتان بگویید که مراقبت از تمام وسایلش چقدر مهم است و بیش از یک بار روی این نکته تاکید کنید. هر مثال را با اطلاعاتی در مورد اینکه چرا با اقدامات فعلی او مخالفت می‌کنید دنبال کنید و روش‌هایی را برای بهبود نگهداری از وسایل شخصی با یکدیگر جستجو کنید.

به جای اینکه در او احساس گناه ایجاد کنید، توجه خود را به آموزش دادن به فرزندتان متمرکز کنید.

طوری رفتار کنید که کودکان پیامدها و عواقب کارشان را به عهده بگیرند.

گاهی اوقات کودکان نیاز دارند تا با عواقب و پیامدهای طبیعی اعمال و کردارشان مواجه شوند. بچه ای که مرتب وسایلش را گم می‌کند و یا آنها را در جایی از خانه رها می‌کند باید پیامدهای غفلت خود را بر عهده بگیرد.

به طور مثال اگر یکی از اسباب بازی هایش را گم کرده و یا شکسته است که به آن نیاز دارد مدتی از خرید اسباب بازی جدید اجتناب کنید تا متوجه بشود که نگداری از وسایل شخصی برای شما مهم است.

هر زمان که فرزندتان خودانضباطی بروز داد حتما او را مورد تحسین و تشویق قرار دهید. زمانی که بدون تذکر و یادآوری شما کاری را انجام می‌دهد او را تشویق کنید.

می توانید از تشویق‌های کامی یا غیرکلامی استفاده کنید. مثلا «من خیلی خوشحالم که قبل از اینکه به تو یادآوری کنم خودت وسایلت را جمع کرده‌ای.» و یا با خرید اسباب بازی مورد علاقه‌اش او را تشویق کنید.

الگوی خوبی برای نگهداری از وسایل شخصی باشید.

اولین قدم برای مربیان و والدین الگوسازی برای رفتاری است که ما از فرزندان می‌خواهیم. بچه ها این رفتار را می‌بینند و به یک هنجار آن را می‌پذیرند و سپس سعی می‌کنند از آن الگوبرداری کنند.

الگوی خود انضباطی باشید کودکان از شما و دیدن رفتار شما بیشتر می‌آموزند تا حرفهای شما. اگر آنها ببینند که شما در نگهداری از وسایل خود جدی نیستید رفتار مناسب را نمی‌آموزند.

با عمل و رفتار خود نگهداری از وسایل شخصی را به کودکان بیاموزید. کودکان به الگوهای والدین توجه می‌کنند. بنابراین، مراقبت از وسایل خود را نشان دهید.

همانطور که گفته می‌شود، “صدای اعمال بلندتر از کلمات است” و کودکان در واقع به عمل والدین خود نگاه می‌کنند.

برای مثال، قبل از اینکه از فرزندتان بخواهید تختش را مرتب کند و اسباب‌ بازی‌ هایش را سر جایش بگذارد، تخت خود را مرتب کنید و ظرف‌ها را سر جایشان بگذارید تا دخترتان از آنچه در خانه انتظار می‌رود آگاه باشد و یک الگو داشته باشد.

در کارهایی که از کودک می‌خواهید جثه و توانایی جسمی او را در نظر بگیرید. و از دادن کارهای سنگین به او پرهیز کنید و وظایف را طوری در نظر بگیرید که از عهده آن برآید.

کودک در حال جمع کردن اسباب بازی ها

شرایط تشویق و تنبیه

اگر خودتان در جمع‌آوری وسایل کودک وارد شدید حتما محرومیتی برای او در نظر بگیرید و عواقب کمک کردن در این امر را به کودک توضیح دهید.

مثلا اینکه «من برای جمع کردن وسایل و اسباب بازی ها به تو کمک می‌کنم ولی بعد از آن تا 2 ساعت اجاره نداری که از آنها استفاده کنی یا با اسباب بازی هایت بازی کنی.»

دستاوردهای کودک را تحسین کنید. به گفته روانشناس جولیوس سگال «همانطور که مهم است که کودکان بدانند که شما در مورد اعمال ناخوشایندشان چه احساسی پیدا می‌کنید، مهم است که به آنها اطلاع دهید که چقدر به رفتارهای خوبشان احترام می‌گذارید و از آن خوشحال می‌شوید».

وقتی فرزندتان پس از بازی اسباب‌ بازی‌ هایش را جمع می‌کند و در جای خودشان می‌گذارد،به او بگویید: “من دیدم که چگونه اسباب‌ بازی‌ هایت را وقتی که بازی با آن تمام شد، مرتب کردی و سر جایشان گذاشتی. من واقعا به این کار تو افتخار می‌کنم.»

برای تشویق کودک به جمع‌آوری و نگهداری از وسایل، می‌توانید از حافظه تصویری کودک استفاده کنید. هنگامی که وسایلش مرتب و در جای خود هستند از آنها عکس بگیرید و زمانی که از او می‌خواهید وسایل خود را جمع‌آوری کند آن عکس را به او نشان دهید تا با دیدن آن جای وسایل به او یادآوری شود.

کودکان از ستایش و تشویق تغذیه می‌کنند و انگیزه بیشتری برای مراقبت و نگهداری از وسایل شخصی خود به دست می‌آورند.

قاطعیت در اجرای مقررات

برای زمانی که فرزندتان به نگهداری از وسایل شخصی توجه نمی‌کند، عواقبی را برای او در نظر بگیرید. در ابتدا به فرزندتان هشدار بدهید و با او در مورد کارهایی که می‌توانست بهتر انجام دهد صحبت کنید.

از اخطار دوم به بعد، روش‌های دیگر را در نظر بگیرید، از جمله گرفتن یک اسباب‌ بازی از کودک برای مدت معین، یا عدم خرید اسباب‌ بازی جدید یا هدیه خاص تا زمانی که بتواند از آن چیزهایی که از قبل دارد به خوبی مراقبت کند. قبل از تنبیه کودک، اطمینان حاصل کنید که از انتظارات شما آگاه شده است.

به هشدارهایی که به فرزندتان می‌دهید، عمل کنید. در غیر این صورت او متوجه خواهد شد که هشدارها و مجازات‌های احتمالی هرگز اجرا نمی‌شوند و این باور را در او القا می‌کنند که اعمالش آنقدرها هم بد نیستند و می‌تواند بدون ترس از مجازات به رفتار خود ادامه دهد.

به همین ترتیب، در ابتدا روی تنبیه بیش از حد تمرکز نکنید، زیرا محدود کردن بیش از حد کودک می‌تواند منجر به طغیان شود.

آموزش چگونگی استفاده از کیف برای نگهداری از وسایل شخصی

برای یک کودک، بخش بزرگی از یادگیری مراقبت از وسایل خود وابسته به این است که بداند وسایل او در هر زمان کجا هستند.

به عنوان مثال، یکی از مربیان به بچه‌ها می‌گوید که «قبل از رفتن به بیرون، بروید و کلاه‌هایتان را از کیف‌تان درآورید». که این به بچه‌ ها این فرصت را می‌دهد که مستقل بروند و کلاهشان را بیاورند.

در پایان روز، یک مربی به بچه‌ها اجازه می‌دهد که نقاشی‌ها و پروژه‌های کاردستی تمام‌شده‌شان را در کیفشان بگذارند، نه اینکه این کار را برایشان انجام دهند.

این کار همچنین به کودکان می‌آموزد که چگونه چیزهای خود را بشناسند. چطور از کیف خود استفاده کنند. و شروع به درک درستی از معنای نگهداری از وسایل شخصی خود بکنند.

کودکان عاشق یک چک لیست هستند. بنابراین ممکن است ایجاد یک یادآوری بصری از آنچه برای مراقبت از کودک نیاز دارند، مفید باشد. به عنوان مثال: جامدادی، کلاه، بطری آب.

کودکا در حال قرار دادن وسایل در کیف مدرسه

از برچسب زدن بپرهیزید.

مربیان و والدین بایستی از برچسب زدن کودکان به عنوان «فراموشکار» یا «بی‌مسئولیت» اجتناب کنند. آنها می‌دانند که کودکان احتمالا تحت‌تأثیر منفی این نوع برچسب‌ها قرار می‌گیرند. به عنوان یک قاعده، آنها بایستی به جای شخصیت کودک، در مورد رفتار او صحبت کنند.

به عنوان مثال، آنها ممکن است بگویند: «اوه عزیزم، اسباب بازی هایت در همه جای اتاق پراکنده است، چه افتضاح!»

برای والدین، این نکته مهمی است که باید به آن توجه داشته باشند، زیرا به راحتی می‌توان در دام برچسب زدن به کودکان افتاد.

جمع‌آوری وسایل بعد از بازی یا فعالیت

پس از بازی با اسباب بازی ها یا انجام یک فعالیت مانند نقاشی یا خمیر بازی، کودکان را تشویق کنید تا وسایل خود جمع آوری و مرتب کنند و آنها را سر جای خودشان قرار دهند.

این کار به آنها می‌آموزد که باید از لوازم شخصی خود مراقبت کنند تا دفعه بعد در زمان نیاز به راحتی آنها را پیدا کنند. این یک مهارت عالی برای آموزش به کودک است و می‌تواند توسط والدین در خانه تقویت شود.

وقتی کوچولوی شما پازلی را تمام کرد، اجازه ندهید قبل از اینکه آن را جمع و جور کرده باشد، به فعالیت دیگری بپردازد.

اگر کودک شما هنوز در سن پایین است می‌توانید با هم این کار را انجام دهید، یا جمع‌آوری آن را به یک بازی تبدیل کنید، اما مهم است که آنها را تشویق کنید تا مسئولیت اسباب‌ بازی‌ های خود را بر عهده بگیرند.

ارائه بازخورد مناسب به کودکان

گاهی اوقات بچه ها نمی‌توانند کاری را که از آنها خواسته شده است به طور کامل انجام دهند. در این شرایط والدین یا مربیان بایستی بازخورد مناسبی به کودک بدهند.

در این شرایط با توجه به شرایط سنی و توانایی‌های کودک و ضمن تحسین تلاش او باید به او بگوییم که چطور می‌تواند آن کار را بهتر انجام دهد.

مربیان و والدین گاهی اوقات کودکان را تشویق می‌کنند تا کارهای جدیدی را انجام دهند که ممکن است کمی فراتر از توانایی فعلی آنها باشد. به عنوان مثال، ممکن است از آنها بخواهند که برای آماده کردن میز ناهار کمک کنند، و کودک در تعیین تعداد بشقاب مورد نیاز دچار مشکل شود.

مربی یا والد آگاه این را به یک فرصت یادگیری تبدیل می‌کند. و به آنها نشان می‌دهد که چگونه تعداد افراد را بشمارند. و سپس تعداد بشقاب‌های مورد نیاز را مشخص کنند.

کودک نیازی ندارد که کار را به خوبی انجام دهد تا از مربی خود تمجید بشنود. در هر صورت باید روی تلاش کودکان تمرکز کرد و آن را مورد تحسین قرار داد.